سوره روم
1-بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الم
بنام خداوند بخشنده مهربان
1. الف
لام
میم. رمزهایى میان اللَّه و رسول اوست. کتاب ما مرکب از همین حروف است ولى احدى را توان آوردن مانند آن نیست. این کتاب از الف (اللَّه)
به وسیله لام (جبرئیل) به میم (محمّد صلّى الله علیه وآله) القاء شده. این کتاب داراى محکمات و این گونه متشابهات است.
2-غُلِبَتِ الرُّومُ
2. رومیان مغلوب شدند (و از پارسیان شکست خوردند)
3-فِي أَدْنَى الْأَرْضِ وَهُمْ مِنْ بَعْدِ غَلَبِهِمْ سَيَغْلِبُونَ
3. در نزدیک‌ترین سرزمین (به حجاز که سوریه و اردن است) و آنها پس از مغلوب شدنشان به زودى پیروز خواهند شد.
4-فِي بِضْعِ سِنِينَ لِلَّهِ الْأَمْرُ مِنْ قَبْلُ وَمِنْ بَعْدُ وَيَوْمَئِذٍ يَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ
4. در ظرف چند سال (آینده و) کار (اداره عالم) و فرمان (نافذ در همه جهان) پیش از آن (غلبه) و پس از آن از آن خداوند است
و در آن روز مؤمنان (
مسلمانان) خرسند خواهند شد.
5-بِنَصْرِ اللَّهِ يَنْصُرُ مَنْ يَشَاءُ وَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
5. به نصرت و یارى خداوند که او هر کس را بخواهد یارى مى‌کند
و اوست مقتدر غالب و مهربان.
6-وَعْدَ اللَّهِ لَا يُخْلِفُ اللَّهُ وَعْدَهُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ
6. وعده خداست
خدا هرگز از وعده خود تخلف نمى‌کند
ولى بیشتر مردم نمى‌دانند (که خدا کیست و خلف وعده درباره او محال است).
7-يَعْلَمُونَ ظَاهِرًا مِنَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَهُمْ عَنِ الْآخِرَةِ هُمْ غَافِلُونَ
7. آنها ظاهرى از زندگى دنیا را مى‌دانند (آنچه حس مى‌کنند و از آن برخوردارند در نزد آنها هدف است و اصالت دارد) و از (زندگانى) آخرت (که نتیجه
واقعى زندگى دنیاست) سخت غافلند.
8-أَوَلَمْ يَتَفَكَّرُوا فِي أَنْفُسِهِمْ مَا خَلَقَ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَأَجَلٍ مُسَمًّى وَإِنَّ كَثِيرًا مِنَ النَّاسِ بِلِقَاءِ رَبِّهِمْ لَكَافِرُونَ
8. و آیا در درون خود فکر نکردند که خداوند این آسمان‌ها و زمین و آنچه را که در میان آن دو است جز به حق (و هدفى والا و برتر و عقلایى) و جز براى
مدتى محدود و معین نیافریده؟! و بى‌شک بسیارى از مردم به دیدار پروردگارشان (به زندگى پس از مرگ) کافرند.
9-أَوَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ كَانُوا أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَأَثَارُوا الْأَرْضَ وَعَمَرُوهَا أَكْثَرَ مِمَّا عَمَرُوهَا وَجَاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ فَمَا كَانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَلَكِنْ كَانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ
9. و آیا در روى زمین سیر نکردند تا بنگرند که عاقبت کسانى که پیش از آنها بودند چگونه بود؟ آنها که نیرومندتر از اینان بودند و زمین را (براى
زراعت و نهال و غیره) شخم زدند و بیش از آنکه اینان آباد کنند آباد کردند
و پیامبرانشان دلائل روشنى (از توحید و رسالت و معاد) براى آنها آوردند
(لکن به کیفر انکار و تکذیب هلاک شدند)
پس خدا بر آن نبود که به آنها ستم کند و لکن خودشان به نفس خود ستم مى‌کردند.
10-ثُمَّ كَانَ عَاقِبَةَ الَّذِينَ أَسَاءُوا السُّوأَى أَنْ كَذَّبُوا بِآيَاتِ اللَّهِ وَكَانُوا بِهَا يَسْتَهْزِئُونَ
10. سپس عاقبت کسانى که کارهاى زشت انجام دادند این شد که آیات خدا را تکذیب کردند و آنها را مسخره مى‌کردند.
11-اللَّهُ يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ ثُمَّ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ
11. خداوند
آفریدگان را در آغاز مى‌آفریند سپس آنها را (پس از میراندن
در روز واپسین) بازمى‌گرداند
آن گاه به سوى (بهشت یا دوزخ) او
بازگردانده مى‌شوید.
12-وَيَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يُبْلِسُ الْمُجْرِمُونَ
12. و روزى که قیامت برپا مى‌شود گنهکاران (فاسد العقیده) سرگردان و نومید (از یارى خلق و رحمت حق) مى‌گردند.
13-وَلَمْ يَكُنْ لَهُمْ مِنْ شُرَكَائِهِمْ شُفَعَاءُ وَكَانُوا بِشُرَكَائِهِمْ كَافِرِينَ
13. و آنها را از شریکان خود (بت‌ها) شفیعانى نخواهد بود و به شریکان خود کافر خواهند شد و پرستش آنها را انکار خواهند کرد.
14-وَيَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يَوْمَئِذٍ يَتَفَرَّقُونَ
14. و روزى که قیامت برپا شود در آن روز همه از هم جدا مى‌شوند (پریان از آدمیان
انسان‌ها از شیاطین
مؤمنان از کافران و نیکوکاران از بدکاران).
15-فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَهُمْ فِي رَوْضَةٍ يُحْبَرُونَ
15. اما کسانى که ایمان آورده و عمل‌هاى شایسته کرده‌اند پس آنها در گلستان و مرغزارى (از بهشت) شاد و مسرور خواهند بود.
16-وَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَلِقَاءِ الْآخِرَةِ فَأُولَئِكَ فِي الْعَذَابِ مُحْضَرُونَ
16. و اما کسانى که کفر ورزیده و آیات ما و دیدار آخرت را تکذیب کرده‌اند پس آنها در عذاب (دوزخ) احضار خواهند شد.
17-فَسُبْحَانَ اللَّهِ حِينَ تُمْسُونَ وَحِينَ تُصْبِحُونَ
17. پس خدا را تسبیح گویید (در همه حال
خاصّه) آن گاه که وارد شامگاه مى‌شوید (به خواندن نماز مغرب و عشا) و آن گاه که وارد صبحگاه مى‌شوید
(به خواندن نماز صبح).
18-وَلَهُ الْحَمْدُ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَعَشِيًّا وَحِينَ تُظْهِرُونَ
18. و ستایش (تکوینى و تشریعى) از آن اوست در آسمان‌ها و زمین و (ستایش در همه اوقات از آن اوست خاصّه) در وقت عصر (به خواندن نماز عصر) و
هنگامى که ظهر مى‌کنید (به خواندن نماز ظهر).
19-يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَيُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ وَيُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَكَذَلِكَ تُخْرَجُونَ
19. زنده را از مرده بیرون مى‌آورد (گیاهان را از دانه‌ها و هسته‌ها و حیوانات و آدمى را از نطفه‌ها
و نسل مؤمن را از کافر)
و مرده را از زنده بیرون
مى‌آورد (دانه‌ها و هسته‌ها را از گیاهان
و نطفه‌ها را از حیوانات
و نسل کافر را از مؤمن) و زمین (و مواد مستعده آن) را پس از مرگش (در فصل سرما
در فصل گرما) زنده مى‌کند
و شما نیز (از قبورتان) این گونه بیرون آورده مى‌شوید.
20-وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَكُمْ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ إِذَا أَنْتُمْ بَشَرٌ تَنْتَشِرُونَ
20. و از نشانه‌هاى (توحید و قدرت) او این است که (جد و جدّه نخستین شما را بلاواسطه و) شما را (با چند واسطه) از خاک آفرید سپس به ناگاه شما (
گروه بى‌حدّ و حصر) بشرید که (در روى زمین) پیوسته پراکنده مى‌شوید.
21-وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ
21. و از نشانه‌هاى او این است که براى شما از جنس خودتان (نه از فرشتگان و نه از اجنّه و غیر آنها) همسرانى آفرید که در کنار آنها آرامش یابید
و
میان شما (شوى و زن یا افراد نوع انسانى) علاقه دوستى و مهر باطنى نهاد
همانا در این امر نشانه‌هایى است (از توحید و قدرت و حکمت خدا) براى
گروهى که مى‌اندیشند.
22-وَمِنْ آيَاتِهِ خَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافُ أَلْسِنَتِكُمْ وَأَلْوَانِكُمْ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِلْعَالِمِينَ
22. و از نشانه‌هاى او آفرینش آسمان‌ها و این زمین و اختلاف زبان‌هاى شماست (از حیث لغت‌ها
کیفیت تکلّم و نحوه صدا) و رنگ‌هاى شماست (رنگ
اصنافتان و افرادتان). به یقین در این (خلقت ذات و اختلاف صفات) نشانه‌هایى است (از توحید و قدرت و حکمت خدا) براى دانشمندان.
23-وَمِنْ آيَاتِهِ مَنَامُكُمْ بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَابْتِغَاؤُكُمْ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَسْمَعُونَ
23. و از نشانه‌هاى او خواب شماست در شب و روز (براى تقویت نیروهاى فعّاله مغز و جسد) و جستجوى شماست از فضل او (براى تحصیل روزى و
نیازهاى زندگى). بى‌تردید در این (دو حالت استراحت و تلاش) نشانه‌هایى است براى گروهى که مى‌شنوند.
24-وَمِنْ آيَاتِهِ يُرِيكُمُ الْبَرْقَ خَوْفًا وَطَمَعًا وَيُنَزِّلُ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَيُحْيِي بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ
24. و از نشانه‌هاى او آن است که (رعد و) برق را براى بیم و امید (بیم از صاعقه و ویرانى و امید به باران نافع) به شما مى‌نمایاند
و از آسمان آبى (به
صورت باران و برف و تگرگ) فرو مى‌فرستد که بدان وسیله زمین را (یا مواد مستعده گیاهان آن را) پس از مرگش زنده مى‌کند.
حقّا که در این (نزول آب و حیات گیاهان) نشانه‌هایى است (از قدرت و حکمت او) براى گروهى که مى‌اندیشند.
25-وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ تَقُومَ السَّمَاءُ وَالْأَرْضُ بِأَمْرِهِ ثُمَّ إِذَا دَعَاكُمْ دَعْوَةً مِنَ الْأَرْضِ إِذَا أَنْتُمْ تَخْرُجُونَ
25. و از نشانه‌هاى او آن است که آسمان و زمین (تا مدتى محدود) به اراده حتمى او پابرجایند
آن گاه (پس از میراندن زنده‌ها و بردن آنان به زیر خاک)
چون شما را به یک خواندن (به وسیله نفخ دوم صور) از زمین فرا خواند
به ناگاه همه شما (از دل خاک) بیرون مى‌آیید.
26-وَلَهُ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ كُلٌّ لَهُ قَانِتُونَ
26. و هر که (و هر چه) در آسمان‌ها و زمین است از آن اوست (ملک حقیقى اوست
چرا که خلق و حفظ و تدبیر و اداره و فانى کردن همه در تحت اراده
اوست
و) همگى (تکوینا) در برابر او خاضع و سر به فرمانند.
27-وَهُوَ الَّذِي يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ وَهُوَ أَهْوَنُ عَلَيْهِ وَلَهُ الْمَثَلُ الْأَعْلَى فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
27. و اوست آن که آفریدگان را در آغاز مى‌آفریند
سپس آنها را (پس از فانى کردن) باز مى‌گرداند
و این (بازگرداندن) بر او بسیار آسان است. و براى
اوست صفت‌هاى برتر در آسمان‌ها و زمین (هر صفت برترى بر هر موجودى در آسمان‌ها و زمین است مانند حیات
علم
قدرت و نور از آن اوست) و براى
اوست مثل‌ها و نمایندگان برتر و والا در آسمان‌ها و زمین (نظیر فرشتگان
معصومین و اولیاء اللَّه) و اوست مقتدر غالب و حکیم.
28-ضَرَبَ لَكُمْ مَثَلًا مِنْ أَنْفُسِكُمْ هَلْ لَكُمْ مِنْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ مِنْ شُرَكَاءَ فِي مَا رَزَقْنَاكُمْ فَأَنْتُمْ فِيهِ سَوَاءٌ تَخَافُونَهُمْ كَخِيفَتِكُمْ أَنْفُسَكُمْ كَذَلِكَ نُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ
28. (خداوند) براى شما مثالى از خودتان زده است: آیا براى شما از برده‌هایتان شریکانى در آنچه (از اموال) به شما روزى کرده‌ایم هستند که همه در (
تصرفات) آن مساوى باشید به طورى که از (تعدى و تجاوز) آنها بترسید همانند ترستان از آزادانى امثال خودتان (یا آنکه هیچ گاه برده در عرض مالک
خود شرکت و تسلط در ملک مولا را ندارد)؟ این چنین آیات (توحید خود) را تفصیل مى‌دهیم براى گروهى که خرد را به کار مى‌برند (تا بدانند که
معبودهاى مشرکان نیز در عرض مقام ربوبى نیستند بلکه مملوک خدایند نه شریک او).
29-بَلِ اتَّبَعَ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَهْوَاءَهُمْ بِغَيْرِ عِلْمٍ فَمَنْ يَهْدِي مَنْ أَضَلَّ اللَّهُ وَمَا لَهُمْ مِنْ نَاصِرِينَ
29. (نه
آنها خرد را به کار نبردند) بلکه کسانى که ستم کرده‌اند
بدون هیچ علمى پیروى از هواهاى خود کردند
پس کسانى را که خداوند (پس از
اتمام حجت) در گمراهى رها نموده چه کسى است که هدایت کند؟! و هرگز براى آنها یارى‌کننده‌اى نیست.
30-فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا لَا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ
30. پس حق‌گرایانه روى دل خود را به سوى این دین (دین اسلام) کن همان طریقه و آیین فطرى خدا که مردم را بر پایه آن آفریده و سرشته
(و) هرگز
تبدیلى در آفرینش (تکوینى) خدا نباشد (و در آیین تشریعى او هم نباید باشد)
این است دین ثابت و استوار
و لکن بیشتر مردم نمى‌دانند.
31-مُنِيبِينَ إِلَيْهِ وَاتَّقُوهُ وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَلَا تَكُونُوا مِنَ الْمُشْرِكِينَ
31. (رو به سوى دین خدا کنید) در حال انابه و بازگشت به سوى او
و از او پروا کنید
و نماز را بر پا دارید و از مشرکان نباشید
32-مِنَ الَّذِينَ فَرَّقُوا دِينَهُمْ وَكَانُوا شِيَعًا كُلُّ حِزْبٍ بِمَا لَدَيْهِمْ فَرِحُونَ
32. از آن کسانى که دین خود را پراکنده ساختند و گروه گروه شدند و هر گروهى به آنچه در نزد خود دارند خرسندند.
33-وَإِذَا مَسَّ النَّاسَ ضُرٌّ دَعَوْا رَبَّهُمْ مُنِيبِينَ إِلَيْهِ ثُمَّ إِذَا أَذَاقَهُمْ مِنْهُ رَحْمَةً إِذَا فَرِيقٌ مِنْهُمْ بِرَبِّهِمْ يُشْرِكُونَ
33. و چون مردم را سختى و زیانى برسد پروردگار خود را در حالى که به سویش انابه و بازگشت دارند مى‌خوانند
سپس چون از جانب خود رحمتى به
آنها بچشاند به ناگاه گروهى از آنها به پروردگارشان شرک مى‌ورزند
34-لِيَكْفُرُوا بِمَا آتَيْنَاهُمْ فَتَمَتَّعُوا فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ
34. تا در نتیجه به آنچه به آنها داده‌ایم کفران کنند. پس (اى کافران
چند روزى) برخوردار شوید
به زودى خواهید فهمید.
35-أَمْ أَنْزَلْنَا عَلَيْهِمْ سُلْطَانًا فَهُوَ يَتَكَلَّمُ بِمَا كَانُوا بِهِ يُشْرِكُونَ
35. مگر بر آنها حجت و برهانى فرو فرستاده‌ایم که به (صحت) شرک آنها سخن مى‌گوید (و یا به نفع خدایان و اربابى که به سبب آنها شرک مى‌ورزیدند
تکلم مى‌کند)؟!
36-وَإِذَا أَذَقْنَا النَّاسَ رَحْمَةً فَرِحُوا بِهَا وَإِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ إِذَا هُمْ يَقْنَطُونَ
36. و چون مردم را رحمتى بچشانیم (مانند
امنیت و وسعت روزى) سرمستى مى‌کنند
و چون به خاطر گناهان دستاورد خودشان آسیبى به آنها رسد به
ناگاه (از رحمت حق نیز) مأیوس مى‌شوند (و این هر دو حالت زشت است).
37-أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشَاءُ وَيَقْدِرُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ
37. و آیا ندیده‌اند که خداوند روزى را براى هر کس که بخواهد (بر حسب اقتضاى نظام اتمّ عالم هستى) مى‌گسترد و تنگ مى‌گیرد؟ بى‌تردید در این (
کار) نشانه‌هایى است (از قدرت و تدبیر و حکمت خدا) براى گروهى که ایمان دارند.
38-فَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَالْمِسْكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ ذَلِكَ خَيْرٌ لِلَّذِينَ يُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
38. پس حقّ خویشاوند و فقیر و در راه مانده را بده (به خویشاوند خود نفقه را و به خویشاوند معصوم پیامبر انفال و اخماس را
و به فقیر زکات را
و
به وامانده در راه زکات و خمس را بده)
این (انفاق) براى کسانى که رضاى خدا را مى‌طلبند بهتر است و آنهایند که رستگارند.
39-وَمَا آتَيْتُمْ مِنْ رِبًا لِيَرْبُوَ فِي أَمْوَالِ النَّاسِ فَلَا يَرْبُو عِنْدَ اللَّهِ وَمَا آتَيْتُمْ مِنْ زَكَاةٍ تُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُضْعِفُونَ
39. و آنچه (به عنوان) ربا دهید تا در اموال مردم افزوده شود (مثلا ده دینارتان در مال او دوازده شود) در نزد خدا زیاد نمى‌شود
و آنچه از زکات دهید
در حالى که خواهان رضاى خدا باشید (سود خواهید برد
و) چنین کسانى هستند که برنده سود چند برابرند.
40-اللَّهُ الَّذِي خَلَقَكُمْ ثُمَّ رَزَقَكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يُحْيِيكُمْ هَلْ مِنْ شُرَكَائِكُمْ مَنْ يَفْعَلُ مِنْ ذَلِكُمْ مِنْ شَيْءٍ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ
40. خداست آن که شما را آفرید سپس به شما روزى داد
آن گاه شما را مى‌میراند و سپس زنده مى‌کند
آیا از همتایانتان (که براى خدا قرار داده‌اید)
کسى هست که چیزى از این گونه امور را انجام دهد؟ (قطعا نه) او منزه و برتر است از آنچه شریکش مى‌سازند.
41-ظَهَرَ الْفَسَادُ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ لِيُذِيقَهُمْ بَعْضَ الَّذِي عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ
41. فساد و تباهى (از زلزله و طوفان و قحطى و بیمارى و جنگ و قتل و ناامنى) در خشکى و دریا آشکار شد به واسطه آنچه دست‌هاى مردم (از
گناهان بزرگ) فراهم آورده
تا (خداوند کیفر دنیوى) برخى از آنچه را که انجام داده‌اند به آنها بچشاند شاید بازگردند.
42-قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلُ كَانَ أَكْثَرُهُمْ مُشْرِكِينَ
42. بگو: در روى این زمین سیر کنید
پس بنگرید که سرانجام کسانى که پیش از شما بودند (از طاغیان و ستم‌پیشگان و ثروت‌اندوزان) چگونه بود!
43-فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ الْقَيِّمِ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَ يَوْمٌ لَا مَرَدَّ لَهُ مِنَ اللَّهِ يَوْمَئِذٍ يَصَّدَّعُونَ
43. پس روى (دل) خویش را به سوى این دین مستقیم و استوار متوجه کن پیش از آنکه روزى فرا رسد که آن را از سوى خدا برگشتى نیست
در آن روز
(همه مردم) از هم مى‌پاشند و گروه گروه مى‌شوند.
44-مَنْ كَفَرَ فَعَلَيْهِ كُفْرُهُ وَمَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِأَنْفُسِهِمْ يَمْهَدُونَ
44. هر کس کافر شود کفرش به زیان اوست
و کسانى که عملى شایسته کنند براى خودشان (وسایل زندگى ابدى عالم آخرت را) آماده مى‌کنند.
45-لِيَجْزِيَ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْكَافِرِينَ
45. تا (خدا) کسانى را که ایمان آورده و عمل‌هاى شایسته کرده‌اند از فضل خویش پاداش دهد
حقّا که او کافران را دوست ندارد.
46-وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ يُرْسِلَ الرِّيَاحَ مُبَشِّرَاتٍ وَلِيُذِيقَكُمْ مِنْ رَحْمَتِهِ وَلِتَجْرِيَ الْفُلْكُ بِأَمْرِهِ وَلِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ
46. و از نشانه‌هاى (توحید و قدرت و حکمت) او آن است که بادها را مژده‌دهنده مى‌فرستد (تا به ریزش باران مژده دهند) و تا از رحمت‌هاى خود (وزش
باد و نسیم) به شما بچشاند و کشتى‌ها تحت اراده حتمى او روان گردند و از فضل او (رزق او که به وسیله باد و باران پدید مى‌آید) جستجو کنید
و
شاید سپاس گزارید.
47-وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِكَ رُسُلًا إِلَى قَوْمِهِمْ فَجَاءُوهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ فَانْتَقَمْنَا مِنَ الَّذِينَ أَجْرَمُوا وَكَانَ حَقًّا عَلَيْنَا نَصْرُ الْمُؤْمِنِينَ
47. و به یقین پیش از تو فرستادگانى به سوى قومشان فرستادیم پس براى آنها دلایل روشنى (از جانب خدا) آوردند (و آنها برخى کافر و برخى مؤمن
شدند) آن گاه ما از مجرمان انتقام گرفتیم
و همواره یارى کردن مؤمنان بر عهده ما حق و لازم است.
48-اللَّهُ الَّذِي يُرْسِلُ الرِّيَاحَ فَتُثِيرُ سَحَابًا فَيَبْسُطُهُ فِي السَّمَاءِ كَيْفَ يَشَاءُ وَيَجْعَلُهُ كِسَفًا فَتَرَى الْوَدْقَ يَخْرُجُ مِنْ خِلَالِهِ فَإِذَا أَصَابَ بِهِ مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ إِذَا هُمْ يَسْتَبْشِرُونَ
48. خداوند همان است که بادها را مى‌فرستد
پس آنها ابرى را برمى‌انگیزند پس (خداوند) آن را در آسمان بدان‌گونه که بخواهد مى‌گستراند و به صورت
پاره‌هاى گوناگون درمى‌آورد
آن گاه باران را مى‌بینى که از لابلاى آن بیرون مى‌آید
و چون آن باران را به هر یک از بندگانش که بخواهد رساند
ناگهان خرسند و شاد مى‌شوند.
49-وَإِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلِ أَنْ يُنَزَّلَ عَلَيْهِمْ مِنْ قَبْلِهِ لَمُبْلِسِينَ
49. و حقیقت این است که آنها پیش از آنکه باران بر سرشان فرو ریزد
(آرى) پیش از آن سخت نومید بودند.
50-فَانْظُرْ إِلَى آثَارِ رَحْمَتِ اللَّهِ كَيْفَ يُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا إِنَّ ذَلِكَ لَمُحْيِي الْمَوْتَى وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
50. پس به آثار رحمت خدا (باران) بنگر که چگونه زمین (و سایر مواد مستعدّ نموّ آن) را پس از مرگش (در بهاران) زنده مى‌کند. حقّا که آن خداى زنده
کننده مرده‌ها (در روز واپسین) است
و او بر همه چیز تواناست.
51-وَلَئِنْ أَرْسَلْنَا رِيحًا فَرَأَوْهُ مُصْفَرًّا لَظَلُّوا مِنْ بَعْدِهِ يَكْفُرُونَ
51. و اگر بادى (سوزان و آفت‌زا) بفرستیم و به سبب آن کشت خود را زرد شده بینند حتما پس از آن (نیز به جاى تنبّه) کفر پیشه کنند.
52-فَإِنَّكَ لَا تُسْمِعُ الْمَوْتَى وَلَا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعَاءَ إِذَا وَلَّوْا مُدْبِرِينَ
52. مسلّما تو مردگان (کفر و عناد) را نتوانى شنواند و دعوت خود را به کران
در جایى که پشت کرده و رویگردانند نتوانى رساند.
53-وَمَا أَنْتَ بِهَادِ الْعُمْيِ عَنْ ضَلَالَتِهِمْ إِنْ تُسْمِعُ إِلَّا مَنْ يُؤْمِنُ بِآيَاتِنَا فَهُمْ مُسْلِمُونَ
53. و تو هدایت‌کننده کوردلان از گمراهیشان نیستى تو نمى‌توانى (محتواى دعوت خود را) بشنوانى مگر به کسانى که (به اقتضاى طبع مى‌توانند)
ایمان آورند
از این رو (طبق استعداد فطرى در برابر ما) تسلیم‌اند.
54-اللَّهُ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ ضَعْفٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْ بَعْدِ ضَعْفٍ قُوَّةً ثُمَّ جَعَلَ مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ ضَعْفًا وَشَيْبَةً يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ وَهُوَ الْعَلِيمُ الْقَدِيرُ
54. خداوند همان است که شما را از ضعف و ناتوانى (از موجودى ضعیف چون اسپر و اوول یا نطفه) بیافرید آن گاه (براى شما) پس از ضعف و ناتوانى
(از اول بلوغ تا زمان پیرى) نیرو و قوت (فکرى و جسمى) قرار داد
و باز (در شما) پس از قدرت
ناتوانى و پیرى ایجاد نمود
(آرى) او هر چه را
بخواهد مى‌آفریند و اوست دانا و توانا.
55-وَيَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يُقْسِمُ الْمُجْرِمُونَ مَا لَبِثُوا غَيْرَ سَاعَةٍ كَذَلِكَ كَانُوا يُؤْفَكُونَ
55. و روزى که قیامت برپا گردد گنهکاران سوگند یاد کنند که (در دنیا یا پس از مرگ) جز ساعتى درنگ نکرده‌اند (و فاصله‌اى بین مرگ و بعث نبوده
است)
آنها (در دنیا نیز) این گونه (خطا داشتند و) به انحراف کشیده مى‌شدند.
56-وَقَالَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَالْإِيمَانَ لَقَدْ لَبِثْتُمْ فِي كِتَابِ اللَّهِ إِلَى يَوْمِ الْبَعْثِ فَهَذَا يَوْمُ الْبَعْثِ وَلَكِنَّكُمْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ
56. و کسانى که به آنها دانش و ایمان داده شده (انبیا و اولیا و فرشتگان) گویند: شما بى‌شک طبق کتاب خدا (لوح محفوظ و قرآن مجید
در آن عالم) تا
روز بعث درنگ کرده‌اید
و این است روز بعث و قیامت
و لکن شما نمى‌دانستید (که عالم برزخ را مى‌گذرانید و باور نداشتید که قیامت حق است).
57-فَيَوْمَئِذٍ لَا يَنْفَعُ الَّذِينَ ظَلَمُوا مَعْذِرَتُهُمْ وَلَا هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ
57. پس در آن روز عذرخواهى کسانى که ستم ورزیده‌اند سودى نمى‌بخشد و هرگز رضایت آنها جلب نخواهد شد و از آنان نخواهند که عذرخواهى
کنند.
58-وَلَقَدْ ضَرَبْنَا لِلنَّاسِ فِي هَذَا الْقُرْآنِ مِنْ كُلِّ مَثَلٍ وَلَئِنْ جِئْتَهُمْ بِآيَةٍ لَيَقُولَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ أَنْتُمْ إِلَّا مُبْطِلُونَ
58. و حقّا که ما در این قرآن براى مردم هر گونه مثلى زدیم (ولى بیدار نشدند) و اگر براى آنها نشانه‌اى (روشن) بیاورى همانا کسانى که کفر ورزیده
اند خواهند گفت: شما جز اهل باطل و بیهوده‌گویى نیستید.
59-كَذَلِكَ يَطْبَعُ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ
59. این گونه خداوند بر دل‌هاى کسانى که نمى‌دانند (علم توحید و دین ندارند) مهر (شقاوت و نافهمى) مى‌نهد.
60-فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَلَا يَسْتَخِفَّنَّكَ الَّذِينَ لَا يُوقِنُونَ
60. پس (در مقابل تهدید و نیرنگ آنان) صبر کن
که مسلما وعده خداوند (به پیروزى امت و رواج کتاب و جهان شمولى و ابدیت دینت) حق است
و مبادا