سوره واقعه و فضیلت آن
نقل است كه عثمان بن عفّان به عيادت عبداللّه بن مسعود رفت در مرضي كه به آن فوت شد به او گفت كه از چه شِكوه داري گفت از گناهان خود گفت چه چيز ميل داري گفت رحمت پروردگار خود گفت جهت تو طبيب طلب نكنم گفت طبيب مرا بيمار كرده گفت امر نكنم كه به تو عطيّه بدهند گفت در وقتي كه احتياج داشتم به من ندادي الحال كه مستغنيم مي دهي گفت آنچه مي دهم جهت دختران تو بوده باشد گفت ايشان را به آن حاجتي نيست جهت اين كه من ايشان را امر كردم بخواندن سوره واقعه و من شنيده ام از حضرت رسول صلي الله عليه و آله كه مي گفت هر كه بخواند سوره واقعه را در هر شب نمي رسد به او پريشاني هرگز و از حضرت امام جعفر صادق عليه السلام نقل است كه هر كه بخواند سوره واقعه را هر شب پيش از آن كه بخوابد ملاقات كند خداي عزّوجلّ را در حالتي كه روي آن شخص چون ماه باشد در وقت تمامي آن و از حضرت امام جعفر صادق عليه السلام منقول است كه هر كه مشتاق باشد به بهشت و به وصف بهشت سوره واقعه بخواند.
سوره واقعه
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ 1- إِذَا وَقَعَتِ الْوَاقِعَةُ
بنام خداوند بخشنده مهربان
1. آن گاه که آن واقعه (واقعه قیامت) واقع شود.
2-لَيْسَ لِوَقْعَتِهَا كَاذِبَةٌ
2. که در واقع شدن آن دروغى نیست
و سزا نیست کسى آن را دروغ شمارد.
3-خَافِضَةٌ رَافِعَةٌ
3. پایینآورنده است و بالابرنده (زیرورو کننده نظام خلقت و سپس پایینآورنده اهل کفر و طغیان
و بالا برنده اهل تقوى و ایمان).
4-إِذَا رُجَّتِ الْأَرْضُ رَجًّا
4. آن گاه که این زمین (به همان لرزش معهود خود) سخت لرزانده شود.
5-وَبُسَّتِ الْجِبَالُ بَسًّا
5. و کوهها به شدت سیر داده شوند و خرد گردند.
6-فَكَانَتْ هَبَاءً مُنْبَثًّا
6. پس به حالت غبار پراکنده درآیند.
7-وَكُنْتُمْ أَزْوَاجًا ثَلَاثَةً
7. و شما (مکلّفان) به سه گروه تقسیم شوید:
8-فَأَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ مَا أَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ
8. (نخست) اصحاب یمین چه هستند اصحاب یمین؟ (گویى تجسم یمن و سعادت.)
9-وَأَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ مَا أَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ
9. و (دوم) اصحاب شمال چه هستند اصحاب شمال؟ (گویى تبلور شومى و شقاوت.)
10-وَالسَّابِقُونَ السَّابِقُونَ
10. و (سوم) پیشگامان (در ایمان) سبقتگیران (در تقوى).
11-أُولَئِكَ الْمُقَرَّبُونَ
11. آنها مقربان (درگاه) اند.
12-فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ
12. در بهشتها و باغهاى پرنعمت خواهند بود.
13-ثُلَّةٌ مِنَ الْأَوَّلِينَ
13. گروه انبوهى از پیشینیان (معصومین از گذشتگان).
14-وَقَلِيلٌ مِنَ الْآخِرِينَ
14. و اندکى از پسینیان (معصومین امت اخیر).
15-عَلَى سُرُرٍ مَوْضُونَةٍ
15. بر تختهایى بافته شده (از طلا
آراسته به جواهر
و چیده شده در ردیف هم).
16-مُتَّكِئِينَ عَلَيْهَا مُتَقَابِلِينَ
16. تکیه داده بر آنها رو به روى یکدیگر.
17-يَطُوفُ عَلَيْهِمْ وِلْدَانٌ مُخَلَّدُونَ
17. همواره به گرد آنها پسرانى جاودانى (در طراوت و نوجوانى) و دستبند و گوشوارهدار مىگردند.
18-بِأَكْوَابٍ وَأَبَارِيقَ وَكَأْسٍ مِنْ مَعِينٍ
18. با تنگها و ابریقها و جامهایى از شرابى روان (و جارى از سرچشمه).
19-لَا يُصَدَّعُونَ عَنْهَا وَلَا يُنْزِفُونَ
19. که از آن نه سردرد مىگیرند و نه عقلشان زایل مىگردد.
20-وَفَاكِهَةٍ مِمَّا يَتَخَيَّرُونَ
20. و با میوه از آنچه انتخاب کنند.
21-وَلَحْمِ طَيْرٍ مِمَّا يَشْتَهُونَ
21. و گوشت پرنده از هر چه میل نمایند.
22-وَحُورٌ عِينٌ
22. و (براى آنها در آنجا) زنانى است سفیدپوست و درشتچشم و زیبا.
23-كَأَمْثَالِ اللُّؤْلُؤِ الْمَكْنُونِ
23. همانند مرواریدى نهان در صدف (که نه تغییر رنگ داده و نه دست کسى به آن رسیده).
24-جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ
24. به پاداش آنچه (در دنیا از عملهاى شایسته) به جا مىآوردند.
25-لَا يَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْوًا وَلَا تَأْثِيمًا
25. در آن بهشتها هرگز سخنى لغو و گناهآور نمىشنوند.
26-إِلَّا قِيلًا سَلَامًا سَلَامًا
26. مگر سخن سلام (علیک) سلام (علیک).
27-وَأَصْحَابُ الْيَمِينِ مَا أَصْحَابُ الْيَمِينِ
27. و (اما) یاران دست راست
چه هستند یاران دست راست؟ (مبارکان نامه به دست راست دادهشدگان).
28-فِي سِدْرٍ مَخْضُودٍ
28. در (میان باغهایى از درخت) سدر بىخار.
29-وَطَلْحٍ مَنْضُودٍ
29. و (درخت) موز که میوههایش روى هم نشسته.
30-وَظِلٍّ مَمْدُودٍ
30. و سایهاى کشیده شده دائم
31-وَمَاءٍ مَسْكُوبٍ
31. و آبى ریزان (از آبشارها)
32-وَفَاكِهَةٍ كَثِيرَةٍ
32. و میوههایى (از حیث انواع و الوان و خصوصیات) فراوان
33-لَا مَقْطُوعَةٍ وَلَا مَمْنُوعَةٍ
33. که نه تمام شدنى است و نه ممنوع از استفاده است
34-وَفُرُشٍ مَرْفُوعَةٍ
34. و فرشهایى عالى و روى هم گسترده
یا همسرانى والا قدر در اخلاق و جمال.
35-إِنَّا أَنْشَأْنَاهُنَّ إِنْشَاءً
35. که البته ما آنها را به آفرینش خاصى (به نحو اعجاز از غیر راه توالد
و یا تجدید خلقت زنان مؤمن سالمند دنیا) آفریدیم.
36-فَجَعَلْنَاهُنَّ أَبْكَارًا
36. پس آنها را (براى همیشه) دوشیزه قرار دادهایم.
37-عُرُبًا أَتْرَابًا
37. و دوستان و عشقورزان به همسر
یا همسالان با یکدیگر یا با همسرانشان.
38-لِأَصْحَابِ الْيَمِينِ
38. (اینها همه) براى یاران دست راست است
39-ثُلَّةٌ مِنَ الْأَوَّلِينَ
39. که گروهى انبوه از پیشینیان (از امتهاى گذشته)
40-وَثُلَّةٌ مِنَ الْآخِرِينَ
40. و گروه انبوهى از متأخران (از آخرین امت) اند.
41-وَأَصْحَابُ الشِّمَالِ مَا أَصْحَابُ الشِّمَالِ
41. و (اما) یاران دست چپ
چه هستند یاران دست چپ؟ (شقاوتمندان نامه به دست چپ داده شدگان).
42-فِي سَمُومٍ وَحَمِيمٍ
42. در (میان) حرارت نفوذکننده آتش و آب جوشان
43-وَظِلٍّ مِنْ يَحْمُومٍ
43. و سایهاى از دود غلیظ سیاهاند
44-لَا بَارِدٍ وَلَا كَرِيمٍ
44. که نه خنک است و نه سودبخش (براى استراحت).
45-إِنَّهُمْ كَانُوا قَبْلَ ذَلِكَ مُتْرَفِينَ
45. حقّا که آنها پیش از این (در دنیا) از صاحب نعمتهاى خوشگذران بودند.
46-وَكَانُوا يُصِرُّونَ عَلَى الْحِنْثِ الْعَظِيمِ
46. و همواره بر تخلّفات بزرگ (از پیمانهاى الهى) اصرار مىورزیدند.
47-وَكَانُوا يَقُولُونَ أَئِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ
47. و مىگفتند: آیا هنگامى که ما مردیم و خاک و پارههاى استخوان شدیم آیا حتما ما برانگیخته مىشویم؟!
48-أَوَآبَاؤُنَا الْأَوَّلُونَ
48. و آیا نیاکان ما (نیز برانگیخته مىشوند)؟
49-قُلْ إِنَّ الْأَوَّلِينَ وَالْآخِرِينَ
49. بگو: بىتردید اولین و آخرین
50-لَمَجْمُوعُونَ إِلَى مِيقَاتِ يَوْمٍ مَعْلُومٍ
50. حتما به سوى وعدهگاه روز معینى (روز قیامت) گردآورى خواهند شد.
51-ثُمَّ إِنَّكُمْ أَيُّهَا الضَّالُّونَ الْمُكَذِّبُونَ
51. سپس شما اى گمراهان انکارکننده (رسالت و قیامت)
52-لَآكِلُونَ مِنْ شَجَرٍ مِنْ زَقُّومٍ
52. حتما از درختى (بد منظر و بد طعم و بو) که زقّوم است خواهید خورد.
53-فَمَالِئُونَ مِنْهَا الْبُطُونَ
53. پس شکمها را از آن پر خواهید نمود.
54-فَشَارِبُونَ عَلَيْهِ مِنَ الْحَمِيمِ
54. پس روى آن آب جوشان خواهید نوشید.
55-فَشَارِبُونَ شُرْبَ الْهِيمِ
55. پس همانند شتران عطشزده مىنوشید.
56-هَذَا نُزُلُهُمْ يَوْمَ الدِّينِ
56. این در روز جزا پذیرایى ابتدایى آنهاست.
57-نَحْنُ خَلَقْنَاكُمْ فَلَوْلَا تُصَدِّقُونَ
57. ما شما را آفریدیم پس چرا (به توحید و رسالت در دنیا و تجدید خلقتان در آخرت) تصدیق نمىکنید؟!
58-أَفَرَأَيْتُمْ مَا تُمْنُونَ
58. آیا آنچه از نطفه (در رحم) مىریزید دیدهاید؟
59-أَأَنْتُمْ تَخْلُقُونَهُ أَمْ نَحْنُ الْخَالِقُونَ
59. آیا شما آن را (در مراحل مختلف تا انسان کامل) مىآفرینید یا ما آفرینندهایم؟
60-نَحْنُ قَدَّرْنَا بَيْنَكُمُ الْمَوْتَ وَمَا نَحْنُ بِمَسْبُوقِينَ
60. ماییم که مرگ را در میان شما (از نظر اسباب و مدت و تقدیم و تأخیر) مقدّر کردیم- و هرگز ما در اراده مغلوب نمىشویم-
61-عَلَى أَنْ نُبَدِّلَ أَمْثَالَكُمْ وَنُنْشِئَكُمْ فِي مَا لَا تَعْلَمُونَ
61. تا (در دنیا) امثالتان را به جاى شما قرار دهیم (همواره جمعى را ببریم و نظائرشان را بیاوریم) و (در آخرت به تناسب آن جهان) شما را در صورتها و
حالاتى که نمىدانید مجددا ایجاد نماییم.
62-وَلَقَدْ عَلِمْتُمُ النَّشْأَةَ الْأُولَى فَلَوْلَا تَذَكَّرُونَ
62. و به یقین شما خلقت نخستین (در این دنیا) را دانستید (که چگونه پیدا شده و همواره تبادل مىیابد) پس چرا متذکّر نمىشوید؟!
63-أَفَرَأَيْتُمْ مَا تَحْرُثُونَ
63. آیا آنچه را کشت مىکنید دیدهاید؟
64-أَأَنْتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ نَحْنُ الزَّارِعُونَ
64. آیا شما آن را مىرویانید یا ما رویانندهایم؟
65-لَوْ نَشَاءُ لَجَعَلْنَاهُ حُطَامًا فَظَلْتُمْ تَفَكَّهُونَ
65. اگر اراده حتمى کنیم مسلّما آن را خار و خاشاک مىگردانیم
پس شما از روى تعجب و تأسف گویید:
66-إِنَّا لَمُغْرَمُونَ
66. حقّا که ما غرامتزدهایم!
67-بَلْ نَحْنُ مَحْرُومُونَ
67. بلکه ما محروم و بدبختیم!
68-أَفَرَأَيْتُمُ الْمَاءَ الَّذِي تَشْرَبُونَ
68. آیا آبى را که مىنوشید دیدهاید؟
69-أَأَنْتُمْ أَنْزَلْتُمُوهُ مِنَ الْمُزْنِ أَمْ نَحْنُ الْمُنْزِلُونَ
69. آیا شما آن را از ابر سفید بارانزا فرود آوردید یا ما فرو فرستندهایم؟
70-لَوْ نَشَاءُ جَعَلْنَاهُ أُجَاجًا فَلَوْلَا تَشْكُرُونَ
70. اگر بخواهیم آن را تلخ مىگردانیم
پس چرا سپاس نمىگزارید؟!
71-أَفَرَأَيْتُمُ النَّارَ الَّتِي تُورُونَ
71. آیا آن آتشى را که برمىافروزید دیدهاید؟
72-أَأَنْتُمْ أَنْشَأْتُمْ شَجَرَتَهَا أَمْ نَحْنُ الْمُنْشِئُونَ
72. آیا شما درخت آن را ایجاد کردهاید یا ما ایجادکنندهایم؟
73-نَحْنُ جَعَلْنَاهَا تَذْكِرَةً وَمَتَاعًا لِلْمُقْوِينَ
73. ما آن را وسیله تذکر (آتش قیامت) و برخوردارى براى مسافران قرار دادهایم.
74-فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ
74. پس به نام پروردگار بزرگت تسبیح گوى (و او را از هر عیب و نقصى برى دان).
75-فَلَا أُقْسِمُ بِمَوَاقِعِ النُّجُومِ
75. پس سوگند به جایگاه ستارگان (در جوّ وسیع) و به زمان غروب و سقوط آنها
و به اوقات نزول اجزاء قرآن
76-وَإِنَّهُ لَقَسَمٌ لَوْ تَعْلَمُونَ عَظِيمٌ
76. و البته اگر بدانید این سوگندى است بزرگ (زیرا اوّلى از ادلّه توحید و قدرت حق در تکوین و دومى از ادلّه حکمت و رحمت او در تشریع است)
77-إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ
77. که به یقین این قرآنى است کریم (نیکو و ستوده و نفیس و گرامى در نزد فرستنده آن و پذیرندگانش)
78-فِي كِتَابٍ مَكْنُونٍ
78. که در نوشتهاى مستور (و لوحى محفوظ از تغییر و تبدیل نگاشته شده) است
79-لَا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ
79. که آن (لوح نوشته) را لمس نکند جز فرشتگان پاکیزه شده (از کدورت تجسم و معاصى)
و خطوط این قرآن را لمس نکند جز پاکان از حدث
و معارف
آن را نداند جز پاکیزگان از رذایل اخلاقى
و حقایق عرفانى آن را درک ننماید جز پاکان از تعلّق دل به غیر معبود.
80-تَنْزِيلٌ مِنْ رَبِّ الْعَالَمِينَ
80. فرو فرستاده شده از جانب پروردگار جهانیان است (به لوح
و از آن به جبرئیل و از وى به قلب پیامبر
و از آنجا به متن جامعه).
81-أَفَبِهَذَا الْحَدِيثِ أَنْتُمْ مُدْهِنُونَ
81. آیا با این سخن (با این قرآنى که به مردم گفته شده) به سستى و سبکى برخورد مىکنید؟!
82-وَتَجْعَلُونَ رِزْقَكُمْ أَنَّكُمْ تُكَذِّبُونَ
82. و روزىتان را (از آن و سپاس آن روزى را) این قرار مىدهید که آن را تکذیب مىنمایید؟
83-فَلَوْلَا إِذَا بَلَغَتِ الْحُلْقُومَ
83. پس چرا آن گاه که جان به گلوگاه مىرسد
84-وَأَنْتُمْ حِينَئِذٍ تَنْظُرُونَ
84. و شما در آن حال (به وضع خود یا آن محتضر) مىنگرید
85-وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْكُمْ وَلَكِنْ لَا تُبْصِرُونَ
85. و ما (و فرشتگان ما) به آن محتضر از شما نزدیکتریم و لکن نمىبینید
86-فَلَوْلَا إِنْ كُنْتُمْ غَيْرَ مَدِينِينَ
86. (آرى) پس چرا اگر شما مجازات شدنى نیستید
87-تَرْجِعُونَهَا إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ
87. آن جان را (در آن حال به بدن خود) بازنمىگردانید اگر راستگویید؟!
88-فَأَمَّا إِنْ كَانَ مِنَ الْمُقَرَّبِينَ
88. پس اگر (آن محتضر) از مقربان باشد
89-فَرَوْحٌ وَرَيْحَانٌ وَجَنَّتُ نَعِيمٍ
89. پس (او را) آسایش و روزى پاک و بهشت پرنعمت است.
90-وَأَمَّا إِنْ كَانَ مِنْ أَصْحَابِ الْيَمِينِ
90. و اما اگر از یاران دست راست باشد
91-فَسَلَامٌ لَكَ مِنْ أَصْحَابِ الْيَمِينِ
91. پس (به او گفته مىشود) سلامى است تو را از جانب یاران دست راست.
92-وَأَمَّا إِنْ كَانَ مِنَ الْمُكَذِّبِينَ الضَّالِّينَ
92. و اما اگر از تکذیبکنندگان گمراه باشد
93-فَنُزُلٌ مِنْ حَمِيمٍ
93. پس پذیرایى ابتدایى (او) از آب جوشان است
94-وَتَصْلِيَةُ جَحِيمٍ
94. و وارد شدن در جهنم و چشیدن حرارت آن.
95-إِنَّ هَذَا لَهُوَ حَقُّ الْيَقِينِ
95. به یقین این (مطالب) خود حقّى است یقینى و غیر قابل شک.
96-فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ
96. پس به نام پروردگار بزرگ خود تسبیح گو (و او را از هر نقصى منزه دان).