احکام تبیان - پاسخ رهبری معظم به سوالات شرعی - كفاره روزه و مقدار آن

801 - آیا دادن پول یک مدّ طعام به فقیر تا با آن غذایی برای خودش بخرد، کافی است؟
ج. اگر اطمینان داشته باشد که فقیر به وکالت از او طعام خریده و سپس آن را به عنوان کفّاره قبول می کند، اشکال ندارد .

802 - اگر شخصی وکیل در غذا دادن به عده ای از مساکین شود، آیا می تواند اُُجرت کار و پختن غذا را از اموالی که به عنوانکفّاره به او داده شده است، بردارد؟
ج. مطالبه اجرت کار و پخت غذا برای وی جایز است، ولی نمی تواند آن را بابت کفّاره حساب نماید و یا از اموالی که باید بهعنوان کفّاره به فقرا داده شود، بردارد .

803 - زنی به علت بارداری و نزدیکی وقت زایمان، نمی تواند روزه بگیرد و می داند که باید آن ها را بعد از زایمان و قبل از ماهرمضان آینده قضا نماید، اگر به طور عمدی یا غیرعمدی تا چند سال روزه نگیرد، آیا فقط کفّاره همان سال بر او واجب است یا آنکه کفّاره تمام سال هایی که روزه را به تأخیر انداخته، واجب است؟
ج. فدیه تأخیر قضای روزه ماه رمضان هرچند به مدت چند سال هم به تأخیر افتاده باشد، یکبار واجب است و آن عبارت است ازیک مدّ طعام برای هر روزی، و فدیه هم زمانی واجب می شود که تأخیر قضای روزه ماه رمضان تا ماه رمضان دیگر بر اثر سهلانگاری و بدون عذر شرعی باشد، ولی اگر به خاطر عذری باشد که شرعاً مانع صحّت روزه است، فدیه ای ندارد .

804 - زنی به علت بیماری از روزه گرفتن معذور است و قادر بر قضا کردن آن ها تا ماه رمضان سال آینده هم نیست، در اینصورت آیا کفّاره بر او واجب است یا بر شوهرش؟
ج. اگر افطار روزه ماه رمضان از جهت بیماری و تأخیر قضای آن هم از جهت ادامه بیماری بوده است، برای هر روز یک مدّ طعامبه عنوان فدیه بر خود زن واجب است و چیزی بر عهده شوهرش نیست .

805 - شخصی ده روز روزه بر عهده دارد و در روز بیستم شعبان شروع به روزه گرفتن می کند، آیا در این صورت می تواندعمداً روزه خود را قبل یا بعد از زوال، افطار کند؟ در صورتی که قبل یا بعد از زوال افطار نماید، چه مقدار کفّاره دارد؟
ج. در فرض مذکور افطار عمدی برای او جایز نیست و اگر عمداًً افطار کند، در صورتی که قبل از زوال باشد، کفّاره ای بر او واجبنیست و اگر بعد از زوال باشد، کفّاره بر او واجب است که عبارت است از غذا دادن به ده مسکین، و در صورت عدم تمکن، واجباست سه روز روزه بگیرد .

806 - زنی در دو سال متوالی در ماه مبارک رمضان حامله بوده و قدرت روزه گرفتن در آن ایام را نداشته است، ولی در حالحاضر توانایی روزه گرفتن را دارد، حکم او چیست؟ آیا کفّاره جمع بر او واجب است یا فقط قضای آن را باید به جا آورد؟ تأخیر اودر قضای روزه چه حکمی دارد؟
ج. اگر بر اثر عذر شرعی روزه ماه رمضان را نگرفته، فقط قضا بر او واجب است، و درصورتی که عذر او در خوردن روزه خوف ازضرر روزه بر جنین یا کودکش بوده، باید علاوه بر قضا، برای هر روز یک مدّ طعام به عنوان فدیه بپردازد، و اگر قضا را بعد از ماهرمضان تا ماه رمضان سال بعد، بدون عذر شرعی به تأخیر انداخته، فدیه دیگری هم بر او واجب است یعنی باید برای هر روز یکمدّ طعام به فقیر بدهد. و در صورتی که عذر او خوف ضرر برای خودش بوده، حکم سایر موارد خوف ضرر را دارد که در صورت استمرار این خوف تا ماه رمضان سال بعد، قضا از وی ساقط است و فقط فدیه (یک مد طعام) بر او واجب است .

807 - آیا رعایت ترتیب بین قضا و کفّاره، در کفّاره روزه واجب است یا خیر؟
ج. واجب نیست .