احکام شرعی - احکام نماز/ - مبطلات نماز - تطابق با فتوای آیت الله العظمی خویی

1126 - دوازده چیز نماز را باطل می کند و آنها را مبطلات می گویند:اول : آنکه در بین نماز یکی از شرطهای آن از بین برود مثلا در بین نماز بفهمد( لباسش كه ساتر است غصبي است .) مکانش غصبی است .

1127 - کسی که بی اختیار خوابش برده اگر نداند که در بین نماز خوابش برده یابعد از آن ( بايد نمازش را دوباره بخواند.) بنابر احتیاط واجب باید نمازش را دوباره بخواند ولی اگرتمام شدن نماز را بداند و شک کند که خواب در بین نماز بوده یا بعد نمازش صحیح است .

1128 - اگر بداند به اختیار خودش خوابیده و شک کند که بعد از نماز بوده یا دربین نماز یادش رفته که مشغول نماز است و خوابیده ( و اگر احتمال دهد خوابش در اثناء نماز عمدا و با التفات به نمازبوده ، ظاهر اين است كه بايد نماز را دوباره بخواند. (توضيح : نظر آيةالله خويي طبق منهاج الصالحين ، جلد اول ، صفحه 193، مسأله 696 نوشته شده است .)) نمازش صحیح است .

1129 - ( چنانچه بداند كه بي اختيار خوابش برده بايد آن نماز را دوباره بخواندو اگر بداند به اختيار خودش خوابيده و احتمال دهد كه از روي غفلت در سجده نمازخوابنده نمازش صحيح است .) اگر در حال سجده از خواب بیدار شود و شک کند که در سجده آخر نمازاست یا در سجده شکر ( چنانچه بداند كه بي اختيار خوابش برده بايد آن نماز را دوباره بخواندو اگر بداند به اختيار خودش خوابيده و احتمال دهد كه از روي غفلت در سجده نمازخوابيده نمازش صحيح است .) باید آن نماز را دوباره بخواند.

1130 - هرگاه برای ادب دستها را روی هم بگذارد ( بنابر احتياط واجب نماز را دوباره بخواند. ولي اگر از روي فراموشي يا ناچاري يا تقيه يا براي كار ديگر مثل خاراندن دست و مانند آن ، دستها را روي هم بگذارد، اشكال ندارد.) اگرچه مثل آنها نباشدبنابر احتیاط واجب باید نماز را دوباره بخواند، ولی اگر از روی فراموشی یاناچاری یا برای کار دیگر مثل خاراندن دست و مانند آن ، دستها را روی هم بگذارد،اشکال ندارد.

1131 - اگر عمدا همه صورت را به طرف راست یا چپ قبله برگرداند نمازش باطل است ، بلکه اگر سهوا هم صورت را به این مقدار برگرداند ( نمازش باطل است ، ولي اگر سر را كمي بگرداند كه نگويند روي خود رااز قبله برگردانده عمدا باشد يا اشتباها نمازش باطل نمي شود و اگر به مقداري برگرداند كه بگويند روي خود را از قبله برگردانده است ولي به حد راست يا چپ قبله نرسيده باشد در اين صورت چنانچه روگرداندن عمدي باشد نماز باطل است و اگرسهوي باشد نماز صحيح است .) احتیاطواجب آن است که نماز را دوباره بخواند و لازم نیست که نماز اول را تمام نماید،ولی اگر سر را کمی بگرداند عمدا باشد یا اشتباها نمازش باطل نمی شود.

1132 - اگر کلمه ای بگوید که یک حرف ( يا بيشتر باشد نمازش باطل است ، اگر چه معني نداشته باشد.) دارد چنانچه آن کلمه معنی داشته باشد مثل (ق ) که در زبان عرب به معنای این است که "نگهداری کن " چنانچه معنی آن رابداند و قصد آن را نماید نمازش باطل می شود، بلکه اگر قصد معنای آن رانکند ولی ملتفت معنای آن باشد احتیاط واجب آن است که نماز را دوباره بخواند.

1133 - سرفه کردن و آروغ زدن و آه کشیدن در نماز اشکال ندارد ولی گفتن آخ وآه و مانند اینها ( اگر عمدي باشد نماز را باطل مي كند.) که دو حرف است اگر عمدی باشد نماز را باطل می کند.

1134 - اگر کلمه ای را به قصد ذکر بگوید، مثلا به قصد ذکر بگوید: "الله اکبر" ودر موقع گفتن آن ، صدا را بلند کند که چیزی را به دیگری بفهماند اشکال ندارد ( بلكه اگر به قصد اين كه چيزي به كسي بفهماند كلمه اي را به قصد ذكربگويد اشكال ندارد.)ولی چنانچه به قصد این که چیزی به کسی بفهماند بگوید اگرچه قصد ذکر هم داشته باشدنماز باطل می شود.

1135 - خواندن قرآن در نماز غیر از چهار سوره ای که سجده واجب دارد و دراحکام جنابت گفته شد و نیز دعا کردن در نماز اشکال ندارد اگر چه به فارسی یا زبان دیگر باشد. ( ولي احتياط مستحب آن است كه به غير عربي دعا نكند.)

1136 - اگر چیزی از حمد و سوره و ذکرهای نماز را عمدا ( بدون قصد جزئيت يا احتياطا چند مرتبه بگويد اشكال ندارد.) یا احتیاطا چند مرتبه بگوید اشکال ندارد.

1137 - در حال نماز انسان نباید به دیگری سلام کند و اگر دیگری به او سلام کند( بنابر احتياط واجب بايد همان طور كه كه او سلام كرده جواب دهد، مثلااگر گفته "سلام عليكم " در جواب بگويد: "سلام عليكم "، ولي در جواب "عليكم السلام "هر صيغه اي كه مي خواهد مي تواند بگويد.) باید طوری جواب دهد که سلام مقدم باشد مثلا بگوید: "السلام علیکم " یا "سلام علیکم " و نباید "علیکم السلام " بگوید.

1138 - انسان باید جواب سلام را چه در نماز یا در غیر نماز فورا بگوید و اگرعمدا یا از روی فراموشی جواب سلام را به قدری طول دهد که اگر جواب بگوید جواب آن سلام حساب نشود چنانچه در نماز باشد نباید جواب بدهد و اگر در نماز نباشدجواب دادن واجب نیست .

1139 - باید جواب سلام را طوری بگوید که سلام کننده بشنود، ولی اگر سلام کننده کر باشد ( يا سلام داده و تند رد شود چنانچه انسان ...) چنانچه انسان بطور معمول جواب او را بدهد کافی است .

1140 - ( واجب نيست كه نمازگزار جواب سلام را به قصد دعا بگويد يعني ازخداوند عالم براي كسي كه سلام كرده سلامتي بخواهد، بلكه به قصد تحيت نيز بگويدمانعي ندارد.) نمازگزار جواب سلام را به قصد جواب بگوید نه به قصد دعا.

1141 - اگر زن یا مرد نامحرم یا بچه ممیز یعنی بچه ای که خوب و بد را می فهمد به نمازگزار سلام کند نمازگزار باید جواب او را بدهد. ( ولي در سلام زن كه "سلام عليك " بگويد، بايد بگويد : "سلام عليك " وكاف را زير و زبر و پيش ندهد.)

1142 - اگر نمازگزار جواب سلام را ندهد معصیت کرده ، ولی نمازش صحیح است .

1143 - اگر کسی به نمازگزار غلط سلام کند به طوری که سلام حساب نشود جواب او واجب نیست .

1144 - جواب سلام کسی که از روی مسخره یا شوخی سلام می کند ( و جواب سلام مرد و زن غير مسلمان در صورتي كه ذمي نباشند واجب نيست و اگر ذمي باشند بنابر احتياط واجب به كلمه "عليك " اكتفا شود.) واجب نیست و احتیاط واجب آن است که در جواب سلام مرد و زن غیر مسلمان بگوید:"سلام " یا فقط "علیک ".

1145 - اگر کسی به عده ای سلام کند جواب سلام او بر همه آنان واجب است ، ولی اگریکی از آنان جواب دهد کافی است .

1146 - اگر کسی به عده ای سلام کند و کسی که سلام کننده قصد سلام دادن به او رانداشته ، جواب دهد باز هم جواب سلام او بر آن عده واجب است .

1147 - اگر به عده ای سلام کند و کسی که بین آنها مشغول نماز است شک کند که سلام کننده قصد سلام کردن به او را هم داشته یا نه نباید جواب بدهد و همچنین است اگربداند قصد او را هم داشته ولی دیگری جواب سلام را بدهد، اما اگر بداند که قصد اورا هم داشته و دیگری جواب ندهد باید جواب او را بگوید.

1148 - سلام کردن مستحب است و خیلی سفارش شده است که سواره به پیاده وایستاده به نشسته و کوچکتر به بزرگتر سلام کند.

1149 - اگر دو نفر با هم به یکدیگر سلام کنند ( بنابر احتياط واجب ...) بر هر یک واجب است جواب سلام دیگری را بدهد.

1150 - در غیر نماز مستحب است جواب سلام را بهتر از سلام بگوید مثلا اگر کسی گفت : "سلام علیکم " در جواب بگوید: "سلام علیکم و رحمة الله ".

1151 - اگر برای جلوگیری از صدای خنده حالش تغییر کند مثلا رنگش سرخ شود ( بهتر آن است كه نمازش را دوباره بخواند.)چنانچه از صورت نمازگزار بیرون رود باید نمازش را دوباره بخواند.

1152 - اگر در بین نماز به قدری ساکت بماند که نگویند نماز می خواند نمازش باطل می شود.

1153 - اگر در بین نماز کاری انجام دهد یا مدتی ساکت شود و شک کند که نماز به هم خورده یا نه ، ( جايز است نماز را قطع كرده و اعاده نمايد و بهتر اين است كه نماز راتمام كرده و دوباره بخواند و در هر صورت بنابر احتياط واجب بايد نماز را اعاده كند.) نمازش صحیح است .

1154 - ( اگر به واسطه خوردن يا آشاميدن عمدي موالات نماز به هم بخورد يعني طوري شود كه نگويند نماز را پشت سر هم مي خواند، بنابر احتياط واجب بايد نمازرا دوباره بخواند.) احتیاط واجب آن است که در نماز هیچ چیز نخورد و نیاشامد چه موالات نماز به هم بخورد یا نخورد و چه بگویند نماز می خواند یا نگویند.

1155 - اگر در بین نماز غذایی را که لای دندانها مانده فرو ببرد نمازش باطل نمی شود و اگر قند یا شکر و مانند اینها در دهان مانده باشد و در حال نمازکم کم آب شود و فرو رود ( اشكال ندارد.) نمازش اشکال پیدا می کند.

1156 - اگر بعد از نماز شک کند که در بین نماز کاری که نماز را باطل می کندانجام داده یا نه ، نمازش صحیح است .