احکام شرعی - کسانی که نمیتوانند در مال خود تصرف کنند - تطابق با فتوای آیت الله العظمی سیستانی

2252 - ( بچه اي كه بالغ نشده ، شرعا نمي تواند در ذمه يا در مال خود تصرف كند،هرچند در كمال تمييز و رشد باشد، و اذن ولي در اين باب فايده اي ندارد. ولي درمواردي تصرف بچه صحيح است ، از آن جمله خريد و فروش چيزهاي كم قيمت ، چنان كه در مسأله 2082 گذشت و همچنين وصيت او براي ارحام و نزديكانش ، چنان كه در مسأله 2697 خواهد آمد. و نشانه بلوغ در دختر تمام شدن نه سال قمري است و در پسر يكي ازسه چيز است : اول : روييدن موي درشت در زير شكم بالاي عورت . دوم : بيرون آمدن مني .سوم : تمام شدن پانزده سال قمري بنابر مشهور.) بچه ای که بالغ نشده شرعا نمی تواند در مال خود تصرف کند. و نشانه بالغ شدن یکی از سه چیز است : اول : روییدن موی درشت زیر شکم بالای عورت . دوم :بیرون آمدن منی . سوم : تمام شدن پانزده سال قمری در مرد و تمام شدن نه سال قمری در زن .

2253 - روییدن موی درشت در صورت و پشت لب و در سینه و زیر بغل و درشت شدن صدا و مانند اینها نشانه بالغ شدن نیست ، مگر انسان به واسطه اینها به بالغ شدن یقین کند.

2254 - دیوانه و سفیه یعنی کسی که مال خود را در کارهای بیهوده مصرف می کند ( بدون اجازه ولي ، نمي تواند در مال خود تصرف نمايد. و همچنين مفلس يعني كسي كه از جهت مطالبه طلبكاران از طرف حاكم شرع از تصرف در مال خودممنوع است ، بدون اجازه طلبكاران نمي تواند در آن تصرف كند.)اگر در حال بالغ شدن سفیه باشد یا حاکم شرع او را از تصرف در اموالش جلوگیری کرده باشد نمی توانند در مال خود تصرف نمایند.

2255 - کسی که گاهی عاقل و گاهی دیوانه است ، تصرفی که موقع دیوانگی در مال خودمی کند صحیح نیست .

2256 - انسان می تواند در مرضی که به آن مرض از دنیا می رود هر قدر از مال خودرا به مصرف خود و عیال و مهمان و کارهایی که اسراف شمرده نمی شود برساند. ( و نيز اگر مال را به قيمتش بفروشد، يا اجاره دهد اشكال ندارد، ولي اگر مثلا مال خود را به كسي ببخشد يا ارزانتر از قيمت معمول بفروشد، چنانچه مقداري را كه بخشيده يا ارزانتر فروخته به اندازه ثلث مال او يا كمتر باشد تصرف او صحيح است . و اگر بيشتر از ثلث باشد، در صورتي كه ورثه اجازه بدهند صحيح است ، و اگر اجازه ندهند تصرف او در بيشتر از ثلث باطل مي باشد.)و نیز اگر مال خود را به کسی ببخشد یا ارزانتر از قیمت بفروشد یا اجاره دهدصحیح است .