احکام شرعی - احکام خمس/ - معدن - تطابق با فتوای آیت الله العظمی مکارم

1798 - اگر از معدن طلا، نقره ، سرب ، مس ، آهن ، نفت ، ذغال سنگ ، فیروزه ،عقیق ، زاج ، نمک و معدنهای دیگر چیزی به دست آورد، ( واجب است خمس آن را بدهد، و احتياط واجب آن است كه نصاب معيني در آن نيست ، يعني آنچه را از معدن استخراج مي كند، كم باشد يا زياد، خمس دارد.) در صورتی که به مقدارنصاب باشد، باید خمس آن را بدهد.

1799 - ( بنا بر احتياط واجب معدن نصاب معيني ندارد، يعني آنچه از معدن استخراج مي كنند، كم باشد يا زياد، خمس دارد. و مخارج و هزينه استخراج معدن وتصفيه آن (در صورتي كه احتياج به تصفيه دارد) و همچنين اجاره اي را كه جهت معدن مي پردازد از آن كم مي شود و باقي مانده خمس دارد، ولي مخارج سال از درآمد معدن كسرنمي شود.) نصاب معدن بنابر احتیاط 105 مثقال معمولی نقره یا 15 مثقال معمولی طلاست ، یعنی اگر قیمت چیزی را که از معدن بیرون آورده ، بعد از کم کردن مخارجی که برای آن کرده به 105 مثقال نقره یا 15 مثقال طلا برسد، بنابر احتیاطواجب باید خمس آن را بدهد.

1800 - ( در معادن نصاب معيني نيست و مخارج سال از درآمد معدن كسر نمي شود.) استفاده ای را که از معدن برده ، اگر قیمت آن به 105 مثقال نقره یا 15 مثقال طلا نرسد، خمس آن در صورتی لازم است که به تنهایی یا با منفعتهای دیگر کسب او از مخارج سالش زیاد بیاید.

1801 - گچ و آهک و گل سرشور و گل سرخ ( و مانند آن اگر به آنها معدن گفته شود، بايد خمس آن را بدهد و همچنين انواع سنگها.) بنابر احتیاط واجب از معدن محسوب است و خمس دارد.

1802 - کسی که از معدن چیزی به دست می آورد باید خمس آن را بدهد، چه معدن روی زمین باشد یا زیر آن ، در زمینی باشد که ملک است یا در جایی باشد که مالک ندارد.

1803 - ( آيةالله مكارم شيرازي حد نصاب را در معدن شرط نمي دانند يعني آنچه رااز معدن استخراج مي كنند كم باشد يا زياد، خمس دارد. چنانچه در مسأله 1798گذشت .) اگر نداند چیزی را که از معدن بیرون آورده به 105 مثقال نقره یا15 مثقال طلا می رسد یا نه ، بنابر احتیاط واجب باید به وزن کردن یا از راه دیگر،قیمت آن را معلوم کند.

1804 - اگر چند نفر چیزی از معدن بیرون آورند ( بايد بعد از كم كردن مخارج ، خمس آن را بدهند خواه كم باشد يا زياد(بنابر احتياط واجب ).) چنانچه بعد از کم کردن مخارجی که برای آن کرده اند اگر سهم هر کدام آنها به 105 مثقال نقره یا 15 مثقال طلابرسد باید خمس آن را بدهند.

1805 - اگر معدنی را که در ملک دیگری است بیرون آورد آنچه از آن به دست می آید مال صاحب ملک است و چون صاحب ملک برای بیرون آوردن آن خرجی نکرده باید خمس تمام آنچه را که از معدن بیرون آمده بدهد.