احکام شرعی - احکام ارث/ - ارث زن و شوهر - تطابق با فتوای آیت الله العظمی صافی

2770 - اگر زنی بمیرد و اولاد نداشته باشد، نصف همه مال را شوهر او و بقیه را ورثه دیگر می برند، و اگر از آن شوهر یا از شوهر دیگر اولاد داشته باشد، چهاریک همه مال را شوهر و بقیه را ورثه دیگر می برند.

2771 - اگر مردی بمیرد و اولاد نداشته باشد چهار یک مال او را زن و بقیه راورثه دیگر می برند. و اگر از آن زن یا از زن دیگر اولاد داشته باشد، هشت یک مال را زن و بقیه را ورثه دیگر می برند، و زن ( و زني كه از ميت فرزند ندارد، از زمين خانه ارث نمي برد، نه از خودزمين و نه از قيمت آن . ولي از قيمت هوايي آن ارث مي برد، چنان كه از ساير تركه ميت مي برد. اما زني كه از ميت فرزند دارد، از همه اموال او ارث مي برد.) از همه اموال منقول ارث می برد، ولی از زمین و قیمت آن ارث نمی برد، و نیز از خود هوایی ارث نمی برد مثل بنا ودرخت و فقط از قیمت هوایی ارث می برد.

2772 - اگر زن بخواهد در چیزی که از آن ارث نمی برد تصرف کند، باید از ورثه دیگر اجازه بگیرد. و نیز ورثه تا سهم زن را نداده اند ( بنابر احتياط مستحب ...) بنابر احتیاط واجب نباید در بنا و چیزهایی که زن از قیمت آنها ارث می برد، بدون اجازه او تصرف کنند و چنانچه پیش از دادن سهم زن اینها را بفروشند، ( معامله صحيح است و محتاج به اجازه زن نيست .) در صورتی که زن معامله را اجازه دهد صحیح و گرنه نسبت به سهم او باطل است .

2773 - اگر بخواهند بنا و درخت و مانند آن را قیمت نمایند، باید حساب کنند که اگر آنها بدون اجاره در زمین بمانند تا از بین بروند، چقدر ارزش دارند، و سهم زن را از آن قیمت بدهند.

2774 - مجرای آب قنات و مانند آن حکم زمین را دارد، و آجر و چیزهایی که درآن بکار رفته ، در حکم ساختمان است . ( اين مسأله در رساله آيةالله صافي گلپايگاني ذكر نشده است .)

2775 - اگر میت بیش از یک زن داشته باشد، چنانچه اولاد نداشته باشد، چهار یک مال ، و اگر اولاد داشته باشد، هشت یک مال ، به شرحی که گفته شد، بطور مساوی بین زن های عقدی او قسمت می شود، اگر چه شوهر با هیچ یک از آنان ، یا بعض آنان نزدیکی نکرده باشد، ولی اگر در مرضی که به آن مرض از دنیا رفته ، زنی را عقدکرده ، و با او نزدیکی نکرده است ، آن زن از او ارث نمی برد، و حق مهر هم ندارد. ( و اگر در آن مرض ، به مرض يا علت ديگر بميرد، احتياط آن است كه زن با ساير ورثه در مهر و ارث مصالحه نمايند، و زن احتياطا عده وفات نگاه بدارد.)

2776 - اگر زن در حال مرض شوهر کند، و به همان مرض بمیرد شوهرش اگر چه با اونزدیکی نکرده باشد، از او ارث می برد.

2777 - اگر زن را به ترتیبی که در احکام طلاق گفته شد، طلاق رجعی بدهند، و در بین عده بمیرد، شوهر از او ارث می برد. و نیز اگر شوهر در بین عده زن بمیرد، زن از اوارث می برد. ولی اگر بعد از گذشتن عده رجعی یا در عده طلاق بائن یکی از آنان بمیرد، دیگری از او ارث نمی برد.

2778 - اگر شوهر در حال مرض ، عیالش را طلاق دهد، و پیش از گذشتن دوازده ماه هلالی بمیرد، زن با سه شرط از او ارث می برد: اول : آنکه در این مدت شوهر دیگرنکرده باشد. دوم : به واسطه بی میلی به شوهر، مالی به او نداده باشد که به طلاق دادن راضی شود. بلکه اگر چیزی هم به شوهر ندهد ولی طلاق به تقاضای زن باشد، باز هم ارث بردنش اشکال دارد. سوم : شوهر در مرضی که در آن مرض زن را طلاق داده ، به واسطه آن مرض یا به جهت دیگری بمیرد، پس اگر از آن مرض خوب شود و به جهت دیگری از دنیا برود، زن از او ارث نمی برد. ( و اگر از آن مرض خوب نشد ليكن به مرض ديگري از دنيا رفت ، بنابراحتياط لازم زن با ساير ورثه مصالحه نمايند.)

2779 - لباسی که مرد برای پوشیدن زن خود گرفته اگر چه زن آن را پوشیده باشد، بعد از مردن شوهر، جزو مال شوهر است .