دسته بندی موضوعی احکام شرعی - فروش


1-خريد و فروش پول
        جواز خرید و فروش نقدی اسکناس و پول به زیاد و کم
        2840 - سفته پول نیست ، و معامله به خود آن واقع نمی شود. بلکه پول ، اسکناس است و معامله به آن واقع می شود. و سفته ، برات و قبض است . و چک های تضمینی که در ایران متداول است ، مثل اسکناس پول است ، و خرید و فروش نقدی و بدون مدت آن به زیاد و کم مانع ندارد.

        جواز خرید و فروش نسیه اسکناس به زیاد و کم در صورتیکه زیادی در صورتی که زیادی در ازاء مدت نباشد
        2845 - در مثل اسکناس و دینار کاغذی و سایر پولهای کاغذی مثل دلار و لیره ترکی ، ربای غیر قرضی تحقق پیدا نمی کند، و جایز است معاوضه نقدی بعض آنها را بابعض به زیاده و کم . و در معاوضه نسیه بعض آنها را با بعض به زیاده و کم ، درصورتی بی اشکال است که زیاده و کم به حساب مدت نسیه نباشد. و اما ربای قرضی در تمام آنها تحقق پیدا می کند، و جایز نیست قرض دادن ده دینار به دوازده دینار.

        جواز خرید و فروش نقدی اسکناس و سایر پولهای کاغذی به زیاد و کم
        2845 - در مثل اسکناس و دینار کاغذی و سایر پولهای کاغذی مثل دلار و لیره ترکی ، ربای غیر قرضی تحقق پیدا نمی کند، و جایز است معاوضه نقدی بعض آنها را بابعض به زیاده و کم . و در معاوضه نسیه بعض آنها را با بعض به زیاده و کم ، درصورتی بی اشکال است که زیاده و کم به حساب مدت نسیه نباشد. و اما ربای قرضی در تمام آنها تحقق پیدا می کند، و جایز نیست قرض دادن ده دینار به دوازده دینار.

        ممنوعیت خرید و فروش نسیه اسکناس به زیاد و کم اگر زیادی در اذاء مدت باشد
        2845 - در مثل اسکناس و دینار کاغذی و سایر پولهای کاغذی مثل دلار و لیره ترکی ، ربای غیر قرضی تحقق پیدا نمی کند، و جایز است معاوضه نقدی بعض آنها را بابعض به زیاده و کم . و در معاوضه نسیه بعض آنها را با بعض به زیاده و کم ، درصورتی بی اشکال است که زیاده و کم به حساب مدت نسیه نباشد. و اما ربای قرضی در تمام آنها تحقق پیدا می کند، و جایز نیست قرض دادن ده دینار به دوازده دینار.

2-خريد و فروش حيوان
        ثبوت خیار تا سه روز در صورت خرید حیوان
        2124 - حق به هم زدن معامله را خیار می گویند و خریدار و فروشنده در یازده صورت می توانند معامله را به هم بزنند: اول : آنکه از مجلس معامله متفرق نشده باشند، و این خیار را (خیار مجلس ) می گویند. دوم : آنکه مغبون شده باشند (خیارغبن ). سوم : در معامله قرارداد کنند که تا مدت معینی هر دو یا یکی از آنان بتوانند معامله را به هم بزنند (خیار شرط). چهارم : فروشنده یا خریدار مال خودرا بهتر از آنچه هست نشان دهد و طوری کند که قیمت مال در نظر مردم زیاد شود(خیار تدلیس ). پنجم : فروشنده یا خریدار شرط کند که کاری انجام دهد یا شرطکند مالی را که می دهد طور مخصوصی باشد و به آن شرط عمل نکند، که در این صورت دیگری می تواند معامله را به هم بزند (خیار تخلف شرط). ششم : در جنس یا عوض آن عیبی باشد (خیار عیب ).

3-خريد و فروش غصبى
        حرمت خرید و فروش عین نجاسات و مال غصبی و محرمات و چیزهائی که مالیت ندارد
        2055 - در چند مورد معامله باطل است : اول : خرید و فروش عین نجس ، مثل بول وغائط و مسکرات ، بنابر اقوی در بعضی و بنابر احتیاط واجب در بعضی . دوم : خرید وفروش مال غصبی ، مگر آنکه صاحبش معامله را اجازه کند. سوم : خرید و فروش چیزهایی که مال نیست . چهارم : معامله چیزی که منافع معمولی آن حرام باشد، مثل آلات قمار وموسیقی . پنجم : معامله ای که در آن ربا باشد. و حرام است غش در معامله ، یعنی فروختن جنسی که با چیز دیگر مخلوط است در صورتی که آن چیز معلوم نباشد و فروشنده هم به خریدار نگوید، مثل فروختن روغنی که آن را با پیه مخلوط کرده است ، و این عمل را غش می گویند. از پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم منقول است که فرمودند: از ما نیست کسی که در معامله با مسلمانان غش کند یا به آنان ضرر بزندیا تقلب و حیله نماید، و هر که با برادر مسلمان خود غش کند، خداوند برکت روزی او را می برد و راه معاش او را می بندد و او را به خودش واگذار می کند.

4-خريد و فروش نجس
        حرمت خرید و فروش عین نجاسات و مال غصبی و محرمات و چیزهائی که مالیت ندارد
        2055 - در چند مورد معامله باطل است : اول : خرید و فروش عین نجس ، مثل بول وغائط و مسکرات ، بنابر اقوی در بعضی و بنابر احتیاط واجب در بعضی . دوم : خرید وفروش مال غصبی ، مگر آنکه صاحبش معامله را اجازه کند. سوم : خرید و فروش چیزهایی که مال نیست . چهارم : معامله چیزی که منافع معمولی آن حرام باشد، مثل آلات قمار وموسیقی . پنجم : معامله ای که در آن ربا باشد. و حرام است غش در معامله ، یعنی فروختن جنسی که با چیز دیگر مخلوط است در صورتی که آن چیز معلوم نباشد و فروشنده هم به خریدار نگوید، مثل فروختن روغنی که آن را با پیه مخلوط کرده است ، و این عمل را غش می گویند. از پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم منقول است که فرمودند: از ما نیست کسی که در معامله با مسلمانان غش کند یا به آنان ضرر بزندیا تقلب و حیله نماید، و هر که با برادر مسلمان خود غش کند، خداوند برکت روزی او را می برد و راه معاش او را می بندد و او را به خودش واگذار می کند.

5-خيانت فروشنده
        حکم معامله روغنی که با پیه مخلوط است
        2071 - اگر روغنی را که با پیه مخلوط است بفروشد، چنانچه آن را معین کند، مثلابگوید این یک من روغن را می فروشم ، مشتری می تواند معامله را به هم بزند، ولی اگر آن را معین نکند بلکه یک من روغن بفروشد، بعد روغنی که پیه دارد بدهد، مشتری می تواند آن روغن را پس بدهد و روغن خالص مطالبه نماید.

6-صيغه فروش
        جواز عقد فارسی برای خرید و فروش بقصد انشاء
        2097 - در خرید و فروش لازم نیست صیغه عربی بخوانند، مثلا اگر فروشنده به فارسی بگوید این مال را در عوض این پول فروختم و مشتری بگوید قبول کردم معامله صحیح است ، ولی خریدار و فروشنده باید قصد انشا داشته باشند، یعنی به گفتن این دو جمله مقصودشان خرید و فروش باشد.

7-طعام فروشى
        کراهت ملک فروشی، کفن فروشی، طعام فروشی و قصابی
        2054 - عمده معاملات مکروه از این قرار است : اول : بنده فروشی . دوم : قصابی . سوم : کفن فروشی . چهارم : معامله با مردمان پست . پنجم : معامله بین اذان صبح و اول آفتاب . ششم : آنکه کار خود را خرید و فروش گندم و جو و مانند اینهاقرار دهد. هفتم : آنکه برای خریدن جنسی که دیگری می خواهد بخرد داخل معامله اوشود.

8-فروش اثناء اجاره
        حکم خرید و فروش ملکی که به اجاره داده اند
        2096 - خرید و فروش ملکی که آن را به دیگری اجاره داده اند اشکال ندارد، ولی استفاده آن ملک در مدت اجاره مال مستأجر است ، و اگر خریدار نداند که آن ملک را اجاره داده اند یا به گمان این که مدت اجاره کم است ملک را خریده باشد پس از اطلاع می تواند معامله خودش را به هم بزند.

9-فروش خرما
        حکم فروش خرمائی که زرد یا سرخ شده قبل از رسیدن
        2101 - اگر خرمایی را که زرد یا سرخ شده بر درخت بفروشند اشکال ندارد، ولی نباید عوض آن را خرما بگیرند.

10-فروش خوراكى
        لزوم خبر دادن از نجاسات خوراکی به هنگام فروش
        2056 - فروختن چیز پاکی که نجس شده و آب کشیدن آن ممکن است اشکال ندارد ولی اگر مشتری بخواهد آن چیز را بخورد باید فروشنده نجس بودن آن را به او بگوید.

11-فروش خوشه جو
        جواز فروش خوشه گندم و جو به غیر گندم و جو
        2103 - اگر خوشه گندم و جو را بعد از آن که دانه بسته به چیز دیگری غیرگندم و جو بفروشند اشکال ندارد.

12-فروش خوشه گندم
        جواز فروش خوشه گندم و جو به غیر گندم و جو
        2103 - اگر خوشه گندم و جو را بعد از آن که دانه بسته به چیز دیگری غیرگندم و جو بفروشند اشکال ندارد.

13-فروش خون
        حلیت انتفاع بردن به خون در غیر خوردن
        2885 - انتفاع بردن به خون در غیر خوردن ، و فروختن آن برای انتفاع حلال ،جایز است . پس آنچه اکنون متعارف است که خون را می فروشند برای استفاده مریضهاو مجروحین مانع ندارد. و بهتر آن است که مصالحه کنند، یا آنکه پول را در مقابل حق اختصاص یا در ازای اجازه خون گرفتن بگیرند، که خالی از اشکال و احوط است .بلکه این احتیاط حتی الامکان ترک نشود. لیکن اگر گرفتن خون ، برای صاحب آن ضررداشته باشد، اشکال دارد، خصوصا اگر ضرر فاحش و زیاد باشد.

        جواز انتقال خون از بدن انسانی به بدن انسان دیگر و گرفتن ثمن آن
        2886 - جایز است خون بدن انسانی را به بدن دیگری منتقل کنند و وزن آن را بامقیاسهایی که دارند تعیین کنند، و ثمن آن را بگیرند. و با جهالت به وزن ، جایزاست به طور مصالحه انتقال دهند. و احوط آن است که پول را در مقابل اجازه نقل بگیرند، و این احتیاط چنانچه گذشت حتی الامکان ترک نشود.

14-فروش رهن
        رهن بودن پول رهنی که به اجازه بدهکار فروش رود
        2307 - اگر طلبکار چیزی را که گرو برداشته با اجازه بدهکار بفروشد پول آن هم مثل خود مال گرو می باشد.

        حکم فروش رهن موقعی که بدهکار بدهی خود را به طلبکار ندهد
        2308 - اگر موقعی که باید بدهی خود را بدهد طلبکار مطالبه کند و او ندهدطلبکار می تواند در صورتی که وکیل از طرف مالک باشد مالی را که گروبرداشته بفروشد و طلب خود را بردارد و باید بقیه را به بدهکار بدهد و چنانچه وکالت از مالک نداشته باشد اگر به حاکم شرع دسترسی دارد باید برای فروش آن از حاکم شرع اجازه بگیرد.

        حکم فروش رهن و مطالبه در مورد بدهکاری که جز مایحتاج چیزی ندارد
        2309 - اگر بدهکار غیر از خانه ای که در آن نشسته و چیزهایی که ماننداثاثیه خانه محل احتیاج او است چیز دیگری نداشته باشد طلبکار نمی تواند طلب خودرا از او مطالبه کند ولی اگر مالی را که گرو گذاشته خانه واثاثیه هم باشدطلبکار می تواند بفروشد و طلب خود را بردارد.

        جواز فروش رهن از طرف بانک بعد از سر رسید بدهی و عدم پرداخت آن
        2861 - بانکهای رهنی و غیر آنها اگر قرض بدهند با قرار نفع ، و چیزی رارهن بگیرند که در سر موعد اگر بدهکار بدهی خود را نپرداخت بفروشند، و مال خود رابردارند، این قرض با قرار نفع حرام است و قرار نفع باطل است ، ولی اصل قرض ورهن و وکالت در فروش صحیح است ، و جایز است برای بانک آن را بفروشد. و اگرکسی آن را بخرد، مالک می شود. و اگر قرار نفع نباشد و حق الزحمه بگیرد، و درمقابل قرض رهن بگیرد، مانع ندارد، و با مقررات شرعیه فروش رهن و خرید آن مانع ندارد.

15-فروش زكات
        اولویت زکات دهنده در خرید زکات از مستحق
        1979 - مکروه است انسان از مستحق درخواست کند که زکاتی را که از او گرفته به او بفروشد ولی اگر مستحق بخواهد چیزی را که گرفته بفروشد بعد از آنکه به قیمت رساند کسی که زکات را به او داده در خریدن آن بر دیگران مقدم است .

        کراهت درخواست فروش زکات از مستحق
        1979 - مکروه است انسان از مستحق درخواست کند که زکاتی را که از او گرفته به او بفروشد ولی اگر مستحق بخواهد چیزی را که گرفته بفروشد بعد از آنکه به قیمت رساند کسی که زکات را به او داده در خریدن آن بر دیگران مقدم است .

16-فروش سلف
        عدم جواز فروش جنس در معامله سلف پیش از فرا رسیدن اجل
        2113 - انسان نمی تواند جنسی را که سلف خریده پیش از تمام شدن مدت بفروشد، و بعد از تمام شدن مدت اگر چه آن را تحویل نگرفته باشد فروختن آن اشکال ندارد.

17-فروش صيفى جات
        حکم فروش خیار و بادمجان و سبزیهائی که چند مرتبه چیده می شود
        2102 - فروختن خیار و بادمجان و سبزیها و مانند اینها که سالی چند مرتبه چیده می شود، در صورتی که ظاهر و نمایان شده باشد و معین کنند که مشتری در سال چنددفعه آن را بچیند اشکال ندارد.

18-فروش عضو
        جواز فروش بعضی از اعضا و بلکه تمام جسم برای تشریح در حال حیات
        2884 - اگر قطع عضو را بعد از مردن جایز دانستیم ، بعید نیست که در حال حیات ، فروش آن جایز باشد، و انسان بتواند اعضای خودش را بفروشد برای پیوند، درمواردی که قطع جایز است . بلکه جواز فروش تمام جسم را برای تشریح در موردی که جایز است ، خیلی بعید نیست ، اگر چه بی اشکال نیست . لیکن گرفتن مبلغی برای اجازه دادن در مورد جواز مانع ندارد.

19-فروش مال زكوى
        وجوب پرداخت زکات در صوتر فروش غلات پس از تعلق و وجوب زکات
        1869 - اگر بعد از آن که زکات گندم و جو و خرما و انگور واجب شد زراعت ودرخت را بفروشد، باید زکات آنها را بدهد.

20-فروش مال الاجاره
        بهم نخوردن اجاره در صورت فروش ملک به مستاجر یا شخص ثالث
        2211 - اگر پیش از آن که مدت اجاره تمام شود ملک را به مستأجر بفروشد اجاره به هم نمی خورد و مستأجر باید مال الإجاره را به فروشنده بدهد و همچنین است اگر آن را به دیگری بفروشد.

21-فروش مسجد
        ممنوعیت فروش یا تبدیل مسجدی که خراب شده است
        909 - اگر مسجد خراب هم شود، نمی توانند آن را بفروشند یا داخل ملک و جاده نمایند.

22-فروش ميوه
        جواز فروش غوره بر درخت
        2099 - فروش میوه ای که گل آن ریخته و دانه بسته به طوری که معمولا دیگراز آفت گذشته باشد پیش از چیدن صحیح است ، و نیز فروختن غوره بر درخت اشکال ندارد.

        جواز فروش میوه پیش از چیدن و پس از دانه بستن
        2099 - فروش میوه ای که گل آن ریخته و دانه بسته به طوری که معمولا دیگراز آفت گذشته باشد پیش از چیدن صحیح است ، و نیز فروختن غوره بر درخت اشکال ندارد.

        حکم فروش میوه پیش از دانه بستن
        2100 - اگر بخواهند میوه ای را که بر درخت است پیش از آن که گلش بریزد بفروشند باید چیزی که دارای مالیت و قابل فروش جداگانه و ملک فروشنده باشد با آن ضمیمه نمایند.

23-فروش نجس
        جواز فروش و عاریه دادن چیز نجسی که می توان آن را آب کشید
        142 - فروختن و عاریه دادن چیز نجسی که می شود آن را آب کشید، اگر نجس بودن آن را به طرف نگویند، اشکال ندارد. ولی چنانچه انسان بداند که عاریه گیرنده و خریدار آن را در خوردن و آشامیدن استعمال می کنند، باید نجاستش را به اوبگویند.

24-فروش وقف
        بطلان معامله موقوفات مگر در صورت بیفایده شدن
        2094 - معامله چیزی را که وقف شده باطل است ، ولی اگر بطوری خراب شود که نتواند استفاده ای را که مال برای آنها وقف شده از آن ببرند ، مثلا حصیر مسجدبطوری پاره شود که نتوانند روی آن نماز بخوانند فروش آن اشکال ندارد، و درصورتی که ممکن باشد باید پول آن را در همان مسجد به مصرفی برسانند که به مقصودوقف کننده نزدیکتر باشد.

        جواز معامله موقوفه ای که مفاسد سختی به دنبال دارد
        2095 - هرگاه بین کسانی که مال را برای آنان وقف کرده اند به طوری اختلاف پیدا شود که اگر مال وقف را نفروشند گمان آن برود که مال یا جانی تلف شودمی توانند آن مال را بفروشند و بین موقوف علیهم تقسیم نمایند، ولی چنانچه اختلاف با تنها فروختن و تهیه مکان دیگر برطرف می شود، لازم است آن موقوفه به محل دیگر تبدیل و یا با پول فروش آن محل دیگر خریده شود و به جای مکان اول و در همان جهت وقف اولی وقف گردد.

25-كفن فروشى
        کراهت ملک فروشی، کفن فروشی، طعام فروش و قصابی
        2054 - عمده معاملات مکروه از این قرار است : اول : بنده فروشی . دوم : قصابی . سوم : کفن فروشی . چهارم : معامله با مردمان پست . پنجم : معامله بین اذان صبح و اول آفتاب . ششم : آنکه کار خود را خرید و فروش گندم و جو و مانند اینهاقرار دهد. هفتم : آنکه برای خریدن جنسی که دیگری می خواهد بخرد داخل معامله اوشود.

26-ملك فروشى
        کراهت ملک فروشی ، کفن فروشی ، طعام فروشی و قصابی
        2054 - عمده معاملات مکروه از این قرار است : اول : بنده فروشی . دوم : قصابی . سوم : کفن فروشی . چهارم : معامله با مردمان پست . پنجم : معامله بین اذان صبح و اول آفتاب . ششم : آنکه کار خود را خرید و فروش گندم و جو و مانند اینهاقرار دهد. هفتم : آنکه برای خریدن جنسی که دیگری می خواهد بخرد داخل معامله اوشود.

27-واسطه در فروش
        حکم مالی را که مالک بگوید به قیمت معینی بفروش و زیادترش مال خودت
        2138 - اگر انسان جنسی را به کسی بدهد و قیمت آن را معین کند و بگوید این جنس را به این قیمت بفروش و هر چه زیادتر فروختی مال خودت باشد، هرچه زیادتر از آن قیمت بفروشد مال دلال است . و نیز اگر بگوید این جنس را به این قیمت به تو فروختم ، و او بگوید قبول کردم ، یا به قصد فروختن جنس را به اوبدهد و او هم به قصد خریدن بگیرد، هر چه زیادتر از آن قیمت بفروشد مال خوداوست .

28-وظيفه فروشنده
        وجوب گفتن شرائط دخیل در قیمت در صورتی که فروشنده قیمت خرید جنس را بگوید
        2137 - اگر فروشنده قیمت خرید جنس را به مشتری بگوید باید تمام چیزهایی را که به واسطه آنها قیمت مال کم یا زیاد می شود بگوید، اگرچه به همان قیمت یابه کمتر از آن بفروشد، مثلا باید بگوید که نقد خریده است یا نسیه .

29-وكالت در فروش
        حکم مالی را که مالک بگوید به قیمت معینی بفروش و زیادترش مال خودت
        2138 - اگر انسان جنسی را به کسی بدهد و قیمت آن را معین کند و بگوید این جنس را به این قیمت بفروش و هر چه زیادتر فروختی مال خودت باشد، هرچه زیادتر از آن قیمت بفروشد مال دلال است . و نیز اگر بگوید این جنس را به این قیمت به تو فروختم ، و او بگوید قبول کردم ، یا به قصد فروختن جنس را به اوبدهد و او هم به قصد خریدن بگیرد، هر چه زیادتر از آن قیمت بفروشد مال خوداوست .
در باره ما  | تماس با ما |  نظرخواهی | سایت جایگزین
خدمات تلفن همراه
مراجعه: 181,835,253