دسته بندی موضوعی احکام شرعی - مراتب

نرم افزارهای رایگان تلفن همراهبازی و سرگرمیقرآنمفاتیحنهج البلاغهصحیفه سجادیهاوقات شرعیمسائل شرعیگنجینه معنویآشپزیمناسبت هاالحان قرآنصحیفه نور امام خمینی رهپنل عضویت

1-مراتب امر به معروف
        لزوم رعایت درجات در مرتبه اول امر به معروف و نهی از منکر
        2806 - اگر در این مرتبه درجاتی باشد، لازم است با احتمال تأثیر درجه خفیف تر،به همان اکتفا کند. مثلا اگر احتمال می دهد که با ترک تکلم با او، مقصود حاصل می شود، به همان اکتفا کند و به درجه بالاتر، عمل نکند. خصوصا اگر طرف ، شخصی است که این نحو عمل موجب هتک او می شود.

        بیان مرتبه دوم امر به معروف و نهی از منکر که با کلام است
        2813 - مرتبه دوم از امر به معروف و نهی از منکر، امر و نهی به زبان است .پس با احتمال تأثیر و حصول سایر شرایط گذشته ، واجب است اهل معصیت را نهی کنند، و تارک واجب را امر کنند به آوردن واجب .

        لزوم اکتفا به موعظه و نصیحت در صورتی که مؤثر باشد
        2814 - اگر احتمال بدهد که با موعظه و نصیحت ، معصیت کار ترک می کندمعصیت را، لازم است اکتفا به آن ، و نباید از آن تجاوز کند.

        لزوم امر و نهی الزامی اگر نصیحت و موعظه در معصیت کار تاثیر نکرد
        2815 - اگر می داند که نصیحت تأثیر ندارد، واجب است با احتمال تأثیر امرو نهی الزامی کند. و اگر تأثیر نمی کند مگر با تشدید در گفتار و تهدید بر مخالفت ،لازم است . لیکن باید از دروغ و معصیت دیگر احتراز شود.

        لزوم تشدید در گفتار و تهدید در صورتی که امر و نهی در معصیت کار تاثیر نکرد
        2815 - اگر می داند که نصیحت تأثیر ندارد، واجب است با احتمال تأثیر امرو نهی الزامی کند. و اگر تأثیر نمی کند مگر با تشدید در گفتار و تهدید بر مخالفت ،لازم است . لیکن باید از دروغ و معصیت دیگر احتراز شود.

2-مراتب نهى ازمنكر
        بیان مرتبه اول امر به معروف و نهی از منکر
        2805 - مرتبه اول : آنکه با شخص معصیت کار طوری عمل شود که بفهمد برای ارتکاب او به معصیت ، این نحو عمل با او شده است . مثل اینکه از او رو برگرداند،یا با چهره عبوس با او ملاقات کند، یا ترک مراوده با او کند و از او اعراض کند، به نحوی که معلوم شود این امور برای آن است که او ترک معصیت کند.

        لزوم رعایت درجات در مرتبه اول امر به معروف و نهی از منکر
        2806 - اگر در این مرتبه درجاتی باشد، لازم است با احتمال تأثیر درجه خفیف تر،به همان اکتفا کند. مثلا اگر احتمال می دهد که با ترک تکلم با او، مقصود حاصل می شود، به همان اکتفا کند و به درجه بالاتر، عمل نکند. خصوصا اگر طرف ، شخصی است که این نحو عمل موجب هتک او می شود.

        بیان مرتبه دوم امر به معروف و نهی از منکر که با کلام است
        2813 - مرتبه دوم از امر به معروف و نهی از منکر، امر و نهی به زبان است .پس با احتمال تأثیر و حصول سایر شرایط گذشته ، واجب است اهل معصیت را نهی کنند، و تارک واجب را امر کنند به آوردن واجب .

        لزوم اکتفا به موعظه و نصیحت در صورتی که موثر باشد
        2814 - اگر احتمال بدهد که با موعظه و نصیحت ، معصیت کار ترک می کندمعصیت را، لازم است اکتفا به آن ، و نباید از آن تجاوز کند.

        لزوم امر و نهی الزامی اگر نصیحت و موعظه در معصیت کار تاثیر نکرد
        2815 - اگر می داند که نصیحت تأثیر ندارد، واجب است با احتمال تأثیر امرو نهی الزامی کند. و اگر تأثیر نمی کند مگر با تشدید در گفتار و تهدید بر مخالفت ،لازم است . لیکن باید از دروغ و معصیت دیگر احتراز شود.

        لزوم تشدید در گفتار و تهدید در صورتی که امر و نهی در معصیت کار تاثیر نکرد
        2815 - اگر می داند که نصیحت تأثیر ندارد، واجب است با احتمال تأثیر امرو نهی الزامی کند. و اگر تأثیر نمی کند مگر با تشدید در گفتار و تهدید بر مخالفت ،لازم است . لیکن باید از دروغ و معصیت دیگر احتراز شود.

        لزوم جمع بین مرتبه اول و مرتبه دوم امر به معروف و نهی از منکر اگر عاصی ترک معصیت نمی کند
        2817 - اگر عاصی ترک معصیت نمی کند مگر به جمع مابین مرتبه اولی و ثانیه از انکار، واجب است جمع ، به این که هم از او اعراض کند و ترک معاشرت نماید وبا چهره عبوس با او ملاقات کند، و هم او را امر به معروف کند لفظا، و نهی کندلفظا.

        توسل به زور و اجبار در مرتبه سوم امر به معروف و نهی از منکر
        2818 - مرتبه سوم : توسل به زور و جبر است . پس اگر بداند یا اطمینان داشته باشد که ترک منکر نمی کند یا واجب را به جا نمی آورد، مگر با اعمال زور و جبر،واجب است . لیکن باید تجاوز از قدر لازم نکند.

        لزوم اقتصار به حائل شدن بین عاصی و معصیت چنانچه مانع از معصیت شود
        2819 - اگر ممکن شود جلوگیری از معصیت ، به این که بین شخص و معصیت حایل شود،و با این نحو مانع از معصیت شود، لازم است اقتصار به آن اگر محذور آن کمتر ازچیزهای دیگر باشد.

        حکم اتلاف اموال محترمه معصیت کار
        2821 - جایز نیست اموال محترمه معصیت کار را تلف کند، مگر آنکه لازمه جلوگیری از معصیت باشد. در این صورت اگر تلف کند، ضامن نیست ظاهرا. و درغیر این صورت ، ضامن و معصیت کار است .

        لزوم جلوگیری از معصیت حتی اگر این کار با حبس عاصی ممکن باشد
        2822 - اگر جلوگیری از معصیت توقف داشته باشد بر حبس نمودن معصیت کار درمحلی ، یا منع نمودن از آن که به محلی وارد شود، واجب است ، با مراعات مقدار لازم و تجاوز ننمودن از آن .

        حکم کتک زدن و سخت گیری بر معصیت کار چنانچه موجب ترک معصیت شود
        2823 - اگر توقف داشته باشد جلوگیری از معصیت ، بر کتک زدن و سخت گرفتن بر شخص معصیت کار و در مضیقه قراردادن او، جایز است ، لیکن لازم است مراعات شود که زیاده روی نشود. و بهتر است که در این امر و نظیر آن اجازه از مجتهدجامع الشرایط گرفته شود.

        عدم جواز جلوگیری منکرات و اقامه واجبات چنانچه موقوف بر قتل و جرح باشد
        2824 - اگر جلوگیری از منکرات و اقامه واجبات موقوف باشد بر جرح و قتل ،جایز نیست ، مگر به اذن مجتهد جامع الشرایط با حصول شرایط آن .

        جواز دفع منکری که شارع مقدس به آن اهتمام می دهد به هر نحو ممکن
        2825 - اگر منکرات از اموری است که شارع اقدس به آن اهتمام می دهد و راضی نیست به وقوع آن به هیچ وجه ، جایز است دفع آن به هر نحو ممکن باشد. مثلا اگر کسی خواست یک شخصی را جایز القتل نیست بکشد، باید از او جلوگیری کرد. و اگر ممکن نیست دفاع از قتل مظلوم مگر به قتل ظالم ، جایز است بلکه واجب است ، و لازم نیست از مجتهد اذن حاصل نماید. لیکن باید مراعات شود که در صورت امکان جلوگیری به نحو دیگری که به قتل منجر نشود، به آن نحو عمل کند. و اگر از حد لازم تجاوزکند، معصیت کار و احکام متعدی بر او جاری خواهد شد.