دسته بندی موضوعی احکام شرعی - تصرف

نرم افزارهای رایگان تلفن همراهبازی و سرگرمیقرآنمفاتیحنهج البلاغهصحیفه سجادیهاوقات شرعیمسائل شرعیگنجینه معنویآشپزیمناسبت هاالحان قرآنصحیفه نور امام خمینی رهپنل عضویت

1-تصرف در تركه
        حکم تصرف زن و ورثه در چیزهائی که زن از خود آن یا قیمت آن ارث نمی برد
        2772 - اگر زن بخواهد در چیزی که از آن ارث نمی برد تصرف کند، باید از ورثه دیگر اجازه بگیرد. و نیز ورثه تا سهم زن را نداده اند بنابر احتیاط واجب نباید در بنا و چیزهایی که زن از قیمت آنها ارث می برد، بدون اجازه او تصرف کنند و چنانچه پیش از دادن سهم زن اینها را بفروشند، در صورتی که زن معامله را اجازه دهد صحیح و گرنه نسبت به سهم او باطل است .

2-تصرف در خمس
        حکم تصرف در مالی که خمس آن داده نشده است
        1790 - تا خمس مال را ندهد نمی تواند در آن مال تصرف کند، اگر چه قصددادن خمس را داشته باشد.

        عدم جواز تصرف در مال خمس نداده با ذمه گرفتن خمس
        1791 - کسی که خمس بدهکار است ، نمی تواند آن را به ذمه بگیرد، یعنی خود رابدهکار اهل خمس بداند و در تمام مال تصرف کند، و چنانچه تصرف کند و آن مال تلف شود، باید خمس آن را بدهد.

        جواز تصرف در مال متعلق خمس با ذمه گرفتن خمس باذن حاکم شرع
        1792 - کسی که خمس بدهکار است اگر با حاکم شرع مصلاحه کند، می تواند درتمام مال تصرف نماید، و بعد از مصالحه ، منافعی که از آن به دست می آید مال خود اوست .

        عدم جواز تصرف در سرمایه شرکتی که یکی از شرکا خمس نداده است
        1793 - کسی که با دیگری شریک است ، اگر خمس منافع خود را بدهد و شریک اوندهد و در سال بعد از مالی که خمسش را نداده برای سرمایه شرکت بگذارد، هیچ کدام نمی توانند در آن تصرف کنند.

        جواز تصرف در مالی که شک داریم خمس آن را پرداخته اند
        1795 - انسان نمی تواند در مالی که یقین دارد خمسش را نداده اند تصرف کند،ولی در مالی که شک دارد خمس آن را داده اند یا نه ، می تواند تصرف نماید.

        عدم جواز تصرف در مالی که می دانیم خمس آن را نپرداخته اند
        1795 - انسان نمی تواند در مالی که یقین دارد خمسش را نداده اند تصرف کند،ولی در مالی که شک دارد خمس آن را داده اند یا نه ، می تواند تصرف نماید.

3-تصرف در ربا
        حرمت ربا دادن و ربا گرفتن و حکم تصرف در قرض ربائی
        2284 - ربا دادن مثل ربا گرفتن حرام است و کسی که قرض ربایی گرفته اگر چه کار حرامی کرده ولی اصل قرض صحیح است و می تواند در آن تصرف نماید.

4-تصرف در رهن
        عدم جواز تصرف بدهکار و طلبکار در رهم بدون اجازه یکدیگر
        2306 - طلبکار و بدهکار نمی توانند مالی را که گرو گذاشته شده بدون اجازه یکدیگر ملک کسی کنند مثلا ببخشند یا بفروشند ولی اگر یکی از آنان آن را ببخشدیا بفروشد بعد دیگری بگوید : راضی هستم اشکال ندارد.

5-تصرف در زكات
        وظیفه خریداری که می داند فروشنده زکات جنس را نداده است
        1870 - اگر انسان گندم یا جو یا خرما یا انگور را بخرد و بداند که فروشنده زکات آن را داده یا شک کند که داده یا نه ، چیزی بر او واجب نیست و اگر بداندکه زکات آن را نداده چنانچه حاکم شرع معامله مقداری را که باید از بابت زکات داده شود اجازه ندهد معامله آن مقدار باطل است و حاکم شرع می تواندمقدار زکات را از خریدار بگیرد و اگر معامله مقدار زکات را اجازه دهد معامله صحیح است و خریدار باید قیمت آن مقدار را به حاکم شرع بدهد و در صورتی که قیمت آن مقدار را به فروشنده داده باشد می تواند از او پس بگیرد.

        حکم تجارت با عین مالی که برای زکات کنار گذاشته است
        1969 - اگر با عین مالی که برای زکات کنار گذاشته برای خودش تجارت کند صحیح نیست و اگر با اجازه حاکم شرع برای مصلحت زکات تجارت کند تجارت صحیح و نفعش مال زکات است .

6-تصرف در غصب
        ممنوعیت وضو از حوضیکه حتی یک آجر یا سنگ آن غصبی است
        274 - اگر در حوضی که مثلا یک آجر یا یک سنگ آن غصبی است ، وضو بگیرد صحیح است ، ولی اگر وضوی او تصرف در غصب حساب شود، گناهکار است .

        عدم جواز از بین بردن کارهائی که غاصب روی شی غصبی انجام می دهد توسط غاصب
        2554 - اگر چیزی را که غصب کرده به طوری تغییر دهد که از اولش بهتر شود،مثلاطلایی را که غصب کرده گوشواره بسازد، چنانچه صاحب مال بگوید: مال را به همین صورت بده ، باید به او بدهد و نمی تواند برای زحمتی که کشیده مزد بگیرد بلکه بدون اجازه مالک حق ندارد آن را به صورت اولش درآورد و اگر بدون اجازه او آن چیز رامثل اولش کند باید مزد ساختن آن را هم به صاحبش بدهد و در صورتی که مزدساختن کمتر از تفاوت ساخته و نساخته باشد تفاوت قیمت را هم باید بدهد.

7-تصرف در مال
        حکم تصرف در مالی که نداند معامله ای که کرده صحیح است یا باطل
        2052 - اگر انسان نداند معامله ای که کرده صحیح است یا باطل ، نمی تواند درمالی که گرفته تصرف نماید. ولی چنانچه در موقع معامله احکام آن را می دانسته و بعد از معامله شک کند، تصرف او اشکال ندارد و معامله صحیح است .

8-تصرف در مال زكوى
        جواز تصرف در مال پس از جدا کردن زکات
        1965 - اگر زکات را از خود مال کنار بگذرد می تواند در بقیه آن تصرف کند واگر از مال دیگرش کنار بگذارد می تواند در تمام مال تصرف نماید.

        حکم تصرف در مال مشترکی که برخی زکات بدهند و برخی ندهند
        1987 - اگر دو نفر در مالی که زکات آن واجب شده با هم شریک باشند و یکی ازآنان زکات قسمت خود را بدهد و بعد مال را تقسیم کنند چنانچه بداند شریکش زکات سهم خود را نداده تصرف او در سهم خودش هم اشکال دارد.

9-تصرف در ملك غير
        حرمت تصرف و بطلان نماز میتی یا خمس یا زکات بدهکار است
        874 - اگر صاحب ملک به زبان اجازه نماز خواندن بدهد و انسان بداند که قلباراضی نیست نماز خواندن در ملک او باطل است و اگر اجازه ندهد و انسان یقین کند که قلبا راضی است نماز صحیح است .

        حرمت تصرف در ملک میتی که به مردم بدهکار است
        876 - تصرف در ملک میتی که به مردم بدهکار است حرام ، و نماز در آن باطل است . ولی تصرفات جزئی که برای برداشتن میت معمول است ، اشکال ندارد. و نیز اگر بدهکاری او کمتر از مالش باشد و ورثه هم تصمیم داشته باشند که بدهی را بدهند، تصرفی که غیر فروختن و از بین بردن مال باشد، اشکال ندارد.

10-تصرف شركاء
        عدم جواز تصرف در سرمایه شرکت بدون اجازه شرکا
        2150 - اگر معین نکنند که کدام یک آنان با سرمایه خرید و فروش نماید، هیچ یک آنان بدون اجازه دیگری نمی تواند با آن سرمایه معامله کند.

        عدم جواز تصرف سایر شرکا در صورت منع اجازه از طرف هر شریک
        2155 - اگر تمام شریکها از اجازه ای که به تصرف در مال یکدیگر داده اندبرگردند، هیچ کدام نمی توانند در مال شرکت تصرف کنند، و اگر یکی از آنان ازاجازه خود برگردد شریکهای دیگر حق تصرف ندارند، ولی کسی که از اجازه خود برگشته می تواند در مال شرکت تصرف کند.

        عدم جواز تصرف شرکا در صورت مرگ یا جنون یا بیهوشی یا سفاهت یکی از شرکا
        2157 - اگر یکی از شریکها بمیرد یا دیوانه یا بیهوش شود یا سفیه شود و حاکم شرع او را از تصرف در اموالش جلوگیری کند، شریکهای دیگر نمی توانند درمال شریک تصرف کنند.

11-تصرف غيربالغ
        بطلان تصرف غیر بالغ در اموال خود
        2252 - بچه ای که بالغ نشده شرعا نمی تواند در مال خود تصرف کند. و نشانه بالغ شدن یکی از سه چیز است : اول : روییدن موی درشت زیر شکم بالای عورت . دوم :بیرون آمدن منی . سوم : تمام شدن پانزده سال قمری در مرد و تمام شدن نه سال قمری در زن .