دسته بندی موضوعی احکام شرعی - زمین


1-آبكشى زمين
        عدم امکان آبکشی زمینی که آب بر آن جاری نمی شود و در آن فرو نمی رود
        179 - زمینی که آب روی آن جاری نمی شود اگر نجس شود با آب قلیل پاک نمی گردد. ولی زمینی که روی آن شن یا ریگ باشد چون آبی که روی آن می ریزند ازآن جدا شده و در شن و ریگ فرو می رود با آب قلیل پاک می شود، اما زیر ریگها نجس می ماند.

        کیفیت آبکشی زمین سنگ فرش و آجر فرش با آب قلیل
        180 - زمین سنگ فرش و آجر فرش و زمین سختی که آب در آن فرو نمی رود، اگرنجس شود با آب قلیل پاک می گردد، ولی باید به قدری آب روی آن بریزند که جاری شود. و چنانچه آبی که روی آن ریخته اند از سوراخی بیرون رود همه زمین پاک می شود، و اگر بیرون نرود جایی که آبها جمع می شود نجس می ماند، و برای پاک شدن آنجا باید گودالی بکنند که آب در آن جمع شود، بعد آب را بیرون بیاورندو گودال را با خاک پاک پر کنند.

2-اجاره زمين
        حکم اجاره دادن غیر خانه یا دکان و اطاق و اجیر، مثل زمین به زیادتر از آنچه اجاره کرده
        2182 - اگر غیر خانه و دکان و اتاق و اجیر چیز دیگر مثلا زمین را اجاره کندو مالک با او شرط نکند که فقط خودش از آن استفاده نماید، اگر چه بیشتر ازمقداری که اجاره کرده آن را اجاره دهد، اشکال ندارد.

        بطلان اجاره زمین برای زراعت جو یا گندم به ازای مقداری از جو و گندم آن زمین
        2194 - اگر زمینی را برای زراعت جو یا گندم اجاره دهد و مال الاجاره را جو یا گندم همان زمین قرار دهد، اجاره صحیح نیست .

3-پاک كنندگى زمين
        شرائط پاک شدن کف پا و ته کفش با راه رفتن روی زمین
        183 - زمین با سه شرط، کف پا و ته کفش نجس را پاک می کند: اول : آنکه زمین پاک باشد. دوم : آنکه خشک باشد. سوم : آنکه اگر عین نجس مثل خون و بول ، یامتنجس مثل گلی که نجس شده در کف پا و ته کفش باشد، به واسطه راه رفتن یامالیدن پا به زمین برطرف شود. و نیز زمین باید خاک یا سنگ یا آجرفرش و مانند اینها باشد، و با راه رفتن روی فرش و حصیر و سبزه ، کف پا و ته کفش نجس پاک نمی شود. و اگر به واسطه غیر راه رفتن نجس شده باشد، پاک شدنش به واسطه راه رفتن اشکال دارد.

        پاک نشدن کف پا و ته کفش اگر با راه رفتن روی آسفالت یا زمینی که با چو ب فرش شده باشد
        184 - پاک شدن کف پا و ته کفش نجس ، به واسطه راه رفتن روی آسفالت وروی زمینی که با چوب فرش شده ، محل اشکال است . بلکه پاک نشدن اقوی است .

        پاک شدن پا و ته کفش با پانزده قدم حرکت و یا مالیدن پا به زمین
        185 - برای پاک شدن کف پا و ته کفش ، بهتر است پانزده قدم یا بیشتر راه بروند، اگر چه به کمتر از پانزده قدم یا مالیدن پا به زمین ، نجاست برطرف شود.

        پاک شدن کف پا و ته کفش نجس با راه رفتن هر چند خشک باشند
        186 - لازم نیست کف پا و ته کفش نجس ، تر باشد. بلکه اگر خشک هم باشد به راه رفتن پاک می شود.

        لزوم برطرف کردن ذره های کوچک نجاست در کف پا یا ته کفش اگر بعد از راه رفتن مقداری از آنها باقی باشد
        189 - اگر بعد از راه رفتن ذره های کوچکی از نجاست که دیده نمی شود درکف پا یا ته کفش پا بماند، باید آن ذره ها را هم برطرف کرد، ولی باقی بودن بو و رنگ اشکال ندارد.

        پاک نشدن کف جوراب با راه رفتن
        190 - توی کفش و مقداری از کف پا که به زمین نمی رسد به واسطه راه رفتن پاک نمی شود، و پاک شدن کف جوراب به واسطه راه رفتن ، محل اشکال است . ولی اگر کف جوراب از پوست باشد، به وسیله راه رفتن پاک می شود.

4-تشهد در زمين گل
        جواز سجده با اشاره سر و تشهد به حالت ایستاده اگر ناچار است در زمین گل نماز بخواند
        1074 - اگر انسان ناچار شود که در زمین گل نماز بخواند، بنابر احتیاط واجب باید در حالی که ایستاده است برای سجده با سر اشاره کند و تشهد را ایستاده بخواند.

5-تطهير زمين
        طهارت زمین نجس در صورت بارش باران بر آن
        40 - زمین نجسی که باران بر آن ببارد پاک می شود. و اگر باران بر زمین جاری شود و به جای نجسی که زیر سقف است برسد آن را نیز پاک می کند.

        شرائط پاک شدن زمین و ساختمان و درب و پنجره توسط آفتاب
        191 - آفتاب ، زمین و ساختمان و چیزهایی که مانند درب و پنجره در ساختمان به کار برده شده و همچنین میخی را که به دیوار کوبیده اند و جزو ساختمان حساب می شود، با شش شرط پاک می کند: اول : آنکه چیز نجس به طوری تر باشد که اگر چیز دیگری به آن برسد تر شود. پس اگر خشک باشد، باید به وسیله ای آن را ترکنند تا آفتاب خشک کند. دوم : آنکه اگر عین نجاست در آن چیز باشد، پیش ازتابیدن آفتاب ، آن را برطرف کنند. سوم : آنکه چیزی از تابیدن آفتاب جلوگیری نکند. پس اگر آفتاب از پشت پرده یا ابر و مانند اینها بتابد و چیز نجس راخشک کند، آن چیز پاک نمی شود. ولی اگر ابر به قدری نازک باشد که از تابیدن آفتاب جلوگیری نکند، اشکال ندارد. چهارم : آنکه آفتاب به تنهایی چیز نجس را خشک کند. پس اگر مثلا چیز نجس به واسطه باد و آفتاب خشک شود، پاک نمی گردد، ولی اگر باد به قدری کم باشد، که نگویند به خشک شدن چیز نجس کمک کرده ، اشکال ندارد. پنجم : آنکه آفتاب مقداری از بنا و ساختمان را که نجاست به آن فرو رفته ، یک مرتبه خشک کند. پس اگر یک مرتبه بر زمین و ساختمان نجس بتابد، و روی آن را خشک کند و دفعه دیگر زیر آن را خشک نماید، فقط روی آن پاک می شود و زیر آن نجس می ماند. ششم : آنکه مابین روی زمین یا ساختمان که آفتاب به آن می تابد، با داخل آن ، هوا یا جسم پاک دیگری فاصله نباشد.

6-تيمم بر زمين گود
        کراهت تیمم بر زمین گود و خاک جاده و زمین شوره زار
        699 - تیمم به زمین گود و خاک جاده و زمین شوره زار که نمک روی آن رانگرفته ، مکروه است . واگر نمک روی آن را گرفته باشد، باطل است .

7-خمس زمين
        عدم وجوب قصد قربت در خمسی که از کافر ذمی گرفته می شود
        1829 - اگر کافر ذمی زمینی را از مسلمانان بخرد، باید خمس آن را ازهمان زمین بدهد. و اگر پول آن را هم بدهد اشکال ندارد، ولی اگر غیر از پول چیز دیگر بدهد باید به اذن حاکم شرع باشد، و نیز اگر خانه و دکان و مانند اینهارابخرد، چنانچه زمین آن را جداگانه قیمت کنند و بفروشند باید خمس زمین آن رابدهد. و اگر خانه و دکان را روی هم بفروشند و زمین به تبع آن منتقل شود خمس زمین واجب نیست . و در دادن این خمس قصد قربت لازم نیست ، بلکه حاکم شرع هم که خمس را از او می گیرد لازم نیست قصد قربت نماید.

        وجوب خمس در زمینی که کافر ذمی از مسلمانی بخرد چه ایمان داشته باشد چه نداشته باشد
        1829 - اگر کافر ذمی زمینی را از مسلمانان بخرد، باید خمس آن را ازهمان زمین بدهد. و اگر پول آن را هم بدهد اشکال ندارد، ولی اگر غیر از پول چیز دیگر بدهد باید به اذن حاکم شرع باشد، و نیز اگر خانه و دکان و مانند اینهارابخرد، چنانچه زمین آن را جداگانه قیمت کنند و بفروشند باید خمس زمین آن رابدهد. و اگر خانه و دکان را روی هم بفروشند و زمین به تبع آن منتقل شود خمس زمین واجب نیست . و در دادن این خمس قصد قربت لازم نیست ، بلکه حاکم شرع هم که خمس را از او می گیرد لازم نیست قصد قربت نماید.

        وجوب خمس بر مسلمانی که زمینی از کافر ذمی به او منتقل شود که خمس آن را نداده باشد
        1830 - اگر کافر ذمی زمینی را که از مسلمانان خریده به مسلمان دیگری هم بفروشد باید خمس آن را بدهد و نیز اگر بمیرد و مسلمانی آن زمین را از او ارث ببرد باید خمس آن را از همان زمین یا از مال دیگرش بدهند.

        حکم شرط کافر ذمی به هنگام خرید زمین که دیگری خمس آن را بدهد
        1831 - اگر کافر ذمی موقع خرید زمین شرط کند که خمس ندهد یا شرط کند که فروشنده خمس آن رابدهد شرط او صحیح نیست و باید خمس را بدهد ولی اگر شرط کندکه فروشنده مقدارخمس را از طرف او به صاحبان خمس بدهد، اشکال ندارد.

        وجوب خس در زمینی که به غیر خرید و فروش ملک کافر ذمی بشود
        1832 - اگر مسلمان زمینی را به غیر خرید وفروش ، ملک کافر کند و عوض آن رابگیرد مثلا به او صلح نماید، بنابر احتیاط واجب در ضمن عقد با کافر ذمی شرطکند که خمس آن را بدهد.

        لزوم خمس نگرفتن از ولی کافر ذمی صغیر قبل از بلوغ وی
        1833 - اگر کافر ذمی صغیر باشد و ولی او برایش زمینی بخرد، احتیاط واجب آن است که تا بالغ نشود خمس زمین را از او نگیرند.

8-زمين غصبى
        لزوم شکافتن قبر اگر میت در زمین غصبی دفن شود
        643 - شکافتن قبر در چند مورد حرام نیست : اول : آنکه میت در زمین غصبی دفن شده باشد و مالک زمین راضی نشود که در آنجا بماند

        لزوم جمع خواندن نماز اگر در زمین غصبی سفر کند
        1298 - اگر سفر او سفر حرام نباشد ولی حیوان سواری یا مرکب دیگری که سواراست غصبی باشد نمازش شکسته است ولی اگر در زمین غصبی مسافرت کند بنابر احتیاط واجب باید نماز را هم شکسته و هم تمام بخواند.

9-زمين گذاردن جنازه
        استحباب چند بار زمین گذاردن جنازه در نزدیک قبر
        628 - خوب است به امید آنکه مطلوب پروردگار باشد قبر را به اندازه قدانسان متوسط گود کنند ومیت را در نزدیکترین قبرستان دفن نمایند مگر آنکه قبرستان دورتر از جهتی بهتر باشد مثل آنکه مردمان خوب در آنجا دفن شده باشند یا مردم برای فاتحه اهل قبور بیشتر به آنجا می روند و نیز جنازه را در چند ذرعی قبرزمین بگذارند و تا سه مرتبه کم کم نزدیک ببرند و در هر مرتبه زمین بگذارند وبردارند و در نوبت چهارم وارد قبر کنند و اگر میت مرد است در دفعه سوم طوری زمین بگذارند که سر او طرف پایین قبر باشد و در دفعه چهارم از طرف سر واردقبر نمایند و اگر زن است در دفعه سوم طرف قبله قبر بگذارند و به پهنا وارد قبرکنند و در موقع وارد کردن پارچه ای روی قبر بگیرند و نیز جنازه را به آرامی ازتابوت بگیرند و وارد قبر کنند و دعاهایی که دستور داده شده پیش از دفن و موقع دفن بخوانند و بعد از آنکه میت را در لحد گذاشتند گره های کفن را باز کنند وصورت میت را روی خاک بگذارند و بالشی از خاک زیر سر او بسازند و پشت میت خشت خام یا کلوخی بگذارند که میت به پشت برنگردد و پیش از آنکه لحد رابپوشانند دست راست را به شانه راست میت بزنند و دست چپ را به قوت بر شانه چپ میت بگذارند و دهان را نزد یک گوش او ببرند و به شدت حرکت دهند و سه مرتبه بگویند : "اسمع افهم یا فلان بن فلان ". و بجای فلان ، اسم میت و پدرش رابگویند. مثلا اگر اسم او محمد و اسم پدرش علی است ، سه مرتبه بگویند: "اسمع افهم یا محمد بن علی ". پس از آن بگویند: "هل انت علی العهد الذی فارقتنا علیه من شهادة ان لا اله الا الله وحده لا شریک له و ان محمدا صلی الله علیه و آله عبده ورسوله و سید النبیین و خاتم المرسلین و ان علیا امیر المؤمنین و سید الوصیین وامام افترض الله طاعته علی العالمین و ان الحسن و الحسین و علی بن الحسین و محمدبن علی و جعفر بن محمد و موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمد بن علی و علی بن محمدو الحسن بن علی و القائم الحجة المهدی صلوات الله علیهم ائمه المؤمنین و حجج الله علی الخلق اجمعین و ائمتک ائمة هدی بک ابرار یا فلان بن فلان " و بجای فلان بن فلان اسم میت و پدرش را بگوید. و بعد بگوید: "اذا اتاک الملکان المقربان رسولین من عند الله تبارک و تعالی و سئلاک عن ربک و عن نبیک و عن دینک و عن کتابک و عن قبلتک و عن ائمتک فلا تخف و لا تحزن و قل فی جوابهما الله ربی ومحمد صلی الله علیه و آله نبیی و الاسلام دینی و القرآن کتابی و الکعبة قبلتی وامیر المؤمنین علی بن ابی طالب امامی و الحسن بن علی المجتبی امامی و الحسین بن علی الشهید بکربلا امامی و علی زین العابدین امامی و محمد الباقر امامی و جعفرالصادق امامی و موسی الکاظم امامی و علی الرضا امامی و محمد الجواد امامی و علی الهادی امامی و الحسن العسکری امامی و الحجة المنتظر امامی هؤلاء صلوات الله علیهم اجمعین ائمتی و سادتی و قادتی وشفعائی بهم اتولی و من اعدائهم اتبرءفی الدنیا و الاخره ثم اعلم یا فلان بن فلان " بجای فلان بن فلان اسم میت و پدرش رابگوید. بعد بگوید: "ان الله تبارک و تعالی نعم الرب و ان محمد صلی الله علیه وآله نعم الرسول و ان علی بن ابی طالب و اولاده المعصومین الائمة الاثنی عشر نعم الائمة و ان ما جاء به محمد صلی الله علیه و آله حق و ان الموت حق و سؤال منکر ونکیر فی القبر حق و البعث حق و النشور حق و الصراط حق و المیزان حق و تطایرالکتب حق و ان الجنة حق و النار حق و ان الساعة آتیة لا ریب فیها و ان الله یبعث من فی القبور" پس بگوید: "افهمت یا فلان " و بجای فلان اسم میت را بگوید.پس از آن بگوید: "ثبتک الله بالقول الثابت و هداک الله الی صراط مستقیم عرف الله بینک و بین اولیائک فی مستقر من رحمته " پس بگوید: "اللهم جاف الارض عن جنبیه واصعد بروحه الیک و لقه منک برهانا اللهم عفوک عفوک ".

10-سجده در زمين گل
        جواز سجده با اشاره سر و تشهد به حالت ایستاده اگر ناچار است در زمین گل نماز بخواند
        1074 - اگر انسان ناچار شود که در زمین گل نماز بخواند، بنابر احتیاط واجب باید در حالی که ایستاده است برای سجده با سر اشاره کند و تشهد را ایستاده بخواند.

11-غصب زمين
        لزوم کندن درخت و زراعت از زمین غصبی و جبران خسارت در صورت عدم رضایت مالک
        2556 - اگر در زمینی که غصب کرده زراعت کند، یا درخت بنشاند، زراعت و درخت و میوه آن مال خود او است ، و چنانچه صاحب زمین راضی نباشد که زراعت ، و درخت در زمین بماند، کسی که غصب کرده ، باید فورا زراعت ، یا درخت خود را، اگر چه ضررنماید، از زمین بکند، و نیز باید اجاره زمین را در مدتی که زراعت و درخت در آن بوده به صاحب زمین بدهد، و خرابیهایی را که در زمین پیدا شده درست کند، مثلاجای درختها را پر نماید، و اگر به واسطه اینها قیمت زمین از اولش کمتر شود،باید تفاوت آن را هم بدهد، و نمی تواند صاحب زمین را مجبور کند که زمین را به اوبفروشد، یا اجاره دهد، و نیز صاحب زمین نمی تواند او را مجبور کند که درخت یازراعت را به او بفروشد.

        لزوم پرداخت اجاره اگر صاحب زمین غصبی راضی شود که درخت و زراعت در زمین او بماند
        2557 - اگر صاحب زمین راضی شود که زراعت و درخت در زمین او بماند، کسی که آن را غصب کرده ، لازم نیست درخت و زراعت را بکند، ولی باید اجاره آن زمین راازوقتی که غصب کرده تا وقتی صاحب زمین راضی شده بدهد.
در باره ما  | تماس با ما |  نظرخواهی | سایت جایگزین
خدمات تلفن همراه
مراجعه: 181,843,770