الحان قرآن - متون - شعشاعی

استاد «عبدالفتاح شعشاعی» در سال 1890 میلادی در روستای «شعشاع» از توابع منوفیه مصر به دنیا آمد و در سن 10 سالگی تحت تعلیم و تربیت پدرش «محمود ابراهیم شعشاعی» موفق به حفظ کل قرآن شد.
بدون شک شخصیت دینی و قرآنی استاد شعشاعی متأثر از شخصیت پدرش بود که در روستا از احترام خاصی برخوردار بود و همه او را به عنوان فردی دین‌دار و صاحب فضیلت می‌شناختند و روی آوردن عبدالفتاح به سمت و سوی تلاوت قرآن کریم نیز متأثر از شخصیت پدرش است.
عبدالفتاح شعشاعی در سن نوجوانی به منظور فراگیری علم تجوید و قرائت قرآن کریم راهی طنطا شد و در مسجد الاحمدی طنطا به فراگیری این علوم مشغول شد و با شنیدن صدای زیبایش استادان وی او را برای رفتن به قاهره و ملحق شدن به دانشگاه الازهر تشویق کردند.
این نوجوان برازنده توانست تحت نظر استاد «بیومی» و استاد «علی سبیع» علم قرائات را بیاموزد و به مدد صدای زیبا و با لطف الهی که شامل حال او شد توانست خود را به عنوان یکی از قاریان تراز اول جهان اسلام مطرح سازد.
وی در قاهره اقدام به تشکیل گروه تواشیح متشکل از قاریان و آهنگسازان معروف کرد که در میان آن‌ها «زکریا احمد» یکی از آهنگسازان معروف مصر به چشم می‌خورد که بدین وسیله شهرت وی دو چندان گشت.
اما آن چیزی که باعث شد همه او را به عنوان قاری درجه اول مصر بشناسند تلاوت بسیار زیبای وی در شب میلاد امام حسین(ع) بود که در کنار بزرگان قرائت مانند «محمد رفعت»، «احمد ندا» و «علی محمود» اجرا کرد و همه را مسحور صدا و الحان زیبا و موزون خود کرد.
در سال 1961 به طور رسمی وارد رادیوی مصر شد تا این بار امواج رادیویی صدای زیبای او را به گوش تمام جهانیان برساند و با تلاوت بسیار زیبا و ملکوتی خود دل‌های قرآن‌دوستان و عاشقان کلام وحی را جلا بخشد.
ماجرای سفر به عراق
در دیداری که با استاد «ابوالعینین شعیشع» شیخ القراء حال حاضر مصر در آبان‌ماه سال 1378 و در جریان برگزاری دومین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن کریم دانشجویان مسلمان داشتم، این استاد درباره سفر خود با «عبدالفتاح شعشاعی» به عراق برای من چنین گفت: هنگام فوت مادر پادشاه وقت عراق، دعوت‌نامه‌ای برای من و استاد «مصطفی اسماعیل» برای عزیمت به عراق و شرکت در مراسم ختم مادر پادشاه عراق از طرف سفیر این کشور در مصر به دستم رسید.
شعیشع افزود: من نیز بلافاصله خود را برای عزیمت به عراق آماده کردم اما هرچه گشتم مصطفی اسماعیل را نیافتم و به همین دلیل از عبدالفتاح شعشاعی درخواست کردم که با من به عراق بیاید و در مراسم ختم به تلاوت قرآن کریم بپردازد.
شعیشع با بازگو کردن ادامه ماجرا گفت: هنگامی که به فرودگاه بغداد رسیدیم جمعیت کثیری را یافتیم که منتظر ورود ما به عراق بودند و مصطفی اسماعیل را صدا می زدند، در آن لحظه عبدالفتاح چون دریافت که به صورت رسمی از وی برای آمدن به عراق دعوت نشده است بسیار از دست من ناراحت شد و خواست از فرودگاه به طور مستقیم به قاهره بازگردد.
شعیشع افزود: با اصرار فراوان از او خواستم که در عراق بماند و ماجرا را نیز برای او تعریف کردم اما او همچنان اصرار می‌کرد تا به مصر بازگردد، در آن لحضه فکری به ذهنم آمد، به عبدالفتاح رو کردم و گفتم آیا می‌خواهی به مصر برگردی تا مردم بگویند شعشاعی به عراق رفت اما مردم عراق تلاوتش را نپسندیدند و در تلاوت قرآن توفیقی پیدا نکرد.
«غلامرضا شاه‌میوه» داور بین المللی و مولف کتاب"پژوهشی در جلوه های موسیقایی هنر تلاوت" می گوید:
استاد شعشاعی از آن افرادی بود که در ابتدای تأسیس رادیو قرآن مصر با این شبکه همکاری نکرد و دلیلش این بود که استفاده از تکنیک‌های جدید و ابزاری مثل رادیو را حرام شرعی می‌دانست.
اما او در سال 1936 در یک مراسمی که به مناسبت وفات «ملک فۆاد» در مصر تشکیل می‌‌شود، حضور می‌یابد که بسیاری از قراء چون «محمد رفعت» و امثال آن نیز حضور داشتند، رئیس وقت رادیو به نام «سعید لطفی» که خیلی علاقه‌مند بود که عبدالفتاح در استودیو رادیو حضور یابد، فتوایی را از مفتی آن زمان به شعشاعی نشان می‌دهد که براساس آن فتوا تلاوت در رادیو حرام شرعی نیست و از آن پس همکاری او با رادیو بیشتر شد تا این‌که نزدیک 300 تلاوت از او در رادیو ضبط می‌شود و به دلیل سهل‌انگاری عوامل آن رادیو، بسیاری از این تلاوت‌ها از بین رفت و فقط تعداد اندکی از آن تلاوت‌های ارزشمند باقی ‌مانده است.
ایشان در سفر به کشورهای اسلامی تأثیرات فراوانی بر اهالی آن کشورها داشتند، از جمله سفر حج ایشان که به همراه «عبدالباسط محمد عبدالصمد» تنها قاریانی هستند که در مسجد النبی (ص) و مسجد‌الحرام تلاوت داشتند و در 1948، سفری به عراق به همراه عبدالباسط و «ابوالعینین شعیشع» داشتند که پس از این سفر بسیاری از قراء عراق متأثر از سبک او می‌شوند، قراء عراقی از سبک عبدالفتاح به حدی استقبال می‌کنند که بعد از آن مقلدهای فراوانی در کشور عراق پیدا می‌کند، اما متأسفانه عبدالفتاح به دلیل ویژگی‌های خاصی که در صدا و لحن ایشان وجود داشت و زنگ صدایشان، مقلد چندانی در مصر پیدا نکرد، به جز فرزندش «ابراهیم شعشاعی» که او هم یک تقلید تقریبا متوسطی از سبک ایشان ارائه داد.
منبع: خبرگزاری قرآنی ایران(ایکنا)


بزرگترکوچکتر
خدمات تلفن همراه
مراجعه: 181,994,748