عنوان : موعظه اي الهي - اهميت نقش زنان - اخلاص در عمل
نوع : سخنراني
تاریخ شمسی : 17 مهر 1358
تاریخ قمری : 17 ذي القعده 1399(1)
مکان : تهران ، جماران
جلد : 10
متن :
بسم الله الرحمن الرحيم
موعظه خدا به همه ملتها
قل انما اعظكم بواحده ان تقوموا لله مثني و فرادي (2) خداوند تعالي مي فرمايد كه به مردم ابلاغ كن كه من شما را به يك چيز دعوت مي كنم ، موعظه به يك چيز. واعظ خدا؛ واسطه رسول اكرم ؛ و ملت - همه ملتها، همه مخلوق - طرف موعظه كه قهرا ماها هم هستيم . و آن يك موعظه كه خداي تبارك و تعالي مي فرمايد بگو من يك موعظه دارم ، اين يك موعظه بايد سرآمد تمام موعظه هايي باشد كه خداي تبارك و تعالي فرموده است و انبيا واوليا و همين طور هم هست ، اين يك موعظه اين است كه ان تقوموا لله قيام كنيد و نهضت كنيد براي خدا. اهل معرفت - شما طلبه هستيد، بايد با زبان طلبگي هم به شما عرض كنم -اهل معرفت مي گويند كه اول منزل سلوك ، "يقظه (3)" است ؛ يعني "بيداري ". و به همين آيه تمسك مي كند خواجه عبدالله انصاري از منازل السائرين (4) - كه منازل اهل سلوك راذكر مي كند - اول منزل را منزل "يقظه "، منزل بيداري ذكر مي كند. و اين آيه شريفه را هم شاهد مي آورد كه خدا فرموده است ان تقوموا لله . ايشان تعبيرش اين است كه يعني بيداربشويد، بيدار شدن هم يك قسم از "قيام " است . و تمام نهضتهايي كه در عالمواقع مي شود آن هم قيام است ؛ قيام از خواب ، و قيام بعد از بيداري .
نخستين قيام ؛ قيام از خواب غفلت
قيام از خواب براي ماها كه خواب هستيم و باز بيدار نشديم . ماها كه براي سكر(5)طبيعت بيهوش هستيم ؛ در خواب غفلت هستيم ؛ و چشم و گوشمان همه اش متوجه به عالم طبيعت است . موعظه خدا، به حسب قول اين مرد سالك (6)، اين است كه يك موعظه هست . و آن اينكه بيدار بشويد از اين غفلت و از اين خوابي كه سنگين است .خوابي است كه طبيعت غلبه كرده است بر ما و ما را خواب كرده است . اول قدم اين است كه ما بيدار بشويم و توجه كنيم به اينكه عالم طبيعت چي هست ؛ و ما در عالم طبيعت به كجا مي رويم ؟ در سير هستيم همه ، اين سير به كجا منتهي مي شود؟ اين اول قدمي است كه براي كساني كه سلوك "الي الله " مي كنند. اول قدم اين است كه بيدار بشوند؛ غفلت راكنار بگذارند؛ توجه به معنويات بكنند؛ به ماورا طبيعت بكنند. اين راه يك راه طولاني است كه ما در اوايلش واقع هستيم ؛ و بايد سير بكنيم ، و تا آخر سير بكنيم . اگر در حال غفلت ما را سير دادند و ما بيدار نشديم تا وقتي كه از عالم طبيعت بيرون رفتيم ، ماسعادتمند نيستيم .
چنانچه بيدار [شديم ] و راه را يافتيم و آن راهي كه خداي تبارك و تعالي فرموده است راه مستقيم است ، راه "الي الله " است ، ما آن راه را طي كرديم ، از انحرافات كناره گرفتيم ، توجه به خدا، توجه به احكام خدا كرديم ، اين راهي كه قهرا ما را مي برند، با قدم اختيار آن مقداري كه مربوط به اختيار است طي كرديم ، وقتي كه از اينجا منتقل شديم به عالم ديگر، همه آن سعادت ، همه آن نور [است ]. اين عالم دار ظلمت است : ظلمات بعضهافوق بعض (7) اگر ما تكليف خودمان را دانستيم و بيدار شديم و فهميديم كه بايد سير كنيم "الي الله "، بايد مجاهده كنيم براي خدا، قيام كنيم براي خدا، و در همه ابعادي كه هستيم وداريم به تكليف خودمان ، به تكليفهايي كه خداي تبارك و تعالي به وسيله انبيا براي مابيان فرموده است عمل بكنيم ، راه مستقيم را طي بكنيم ، منتهي مي شويم به سعادت . يكي از قيامها همان قيامي است كه ارباب سلوك مي گويند، كه راجع به سير معنوي است . آيه را هم ، به حسب نظر آنها، يا ناظر به آن است ، يا بعض از مفاد آن است .
اجتناب از نفسانيات در قيام براي خدا
و يكي از چيزهايي كه ظاهر آيه است اين است كه نهضتهايي كه مي كنيد، قيام كه مي كنيد "لله " باشد: "ان تقوموا لله ". انما اعظكم بواحده ان تقوموا لله مثني و فرادي يعني خودتان هستيد، قيام كنيد "لله ". جمعيت هم كه هستيد، گروهها هم كه هستيد، باز قيامتان "لله "باشد. فقط قيام نباشد. اين قيام را و اين نهضتها را همه گروههايي كه [در] عالم هستند -چه اشخاصي كه انحراف دارند و چه اشخاصي كه ندارند - يك نهضت هايي دارند، لكن آنكه مورد موعظه است و خداي تبارك و تعالي به آن يك چيز موعظه كرده است بشررا؛ اين است كه قيامتان "لله " باشد؛ آلوده نباشد به هواهاي نفساني آلوده نباشد؛ به وسوسه هاي شيطاني ، آلوده به دنيا نباشد.
نقش زنان در نهضت و سازندگي كشور
الان اين نهضتي كه شما در پيش داريد، و بايد تشكر كنيم از خانمها كه در اين نهضت يك قدم راسخي داشتند، و يك كمك بزرگي به ملت كردند. اين خانمها بودند كه وقتي كه به خيابانها و كوچه ها ريختند و فرياد زدند، تشييع كردند، تشجيع (8) كردند مردها را وقدرتهاي آنها را چند مقابل كردند. و لهذا شما علاوه بر اينكه خودتان را قدرتمند كرديد،ديگران را هم قدرتمند كرديد. چنانچه در اين جهاد سازندگي كه گاهي وقتها مي بينيم خانمها هم رفتند و مشغول شدند، خوب ، البته از خانمها ساخته نيست كه مثل يك رعيتي ، مثل يك اشخاصي كه ورزيده اند در آن امور كار كنند، لكن همان رفتنشان در بين اين رعايا و بين اين كشاورزان ، همان رفتن و اشتغال پيدا كردن به همان مقداري كهمي توانند، اين باعث اين مي شود كه قدرت آنها چند مقابل مي شود. وقتي آنها ببينند كه ازشهرها خانمهاي محصل ، خانمهاي محترم ، آمدند و در دهات مشغول كمك هستند به برادرهاي خودشان ، قدرت آنها چند مقابل مي شود. و اين يك عمل بسيار ارزنده اي است . ولو عمل خودش به حسب حجمش كوچك باشد، لكن حجم معنويش خيلي زياد است . چنانچه رفتن محصلين مدارس مردانه هم در بين همين رعيتها و در بين همين كشاورزها هم يك قدرتي به آنها مي دهد. وقتي ببينند كه همه قشرها پشتيبان هستند، ازاين پشتيباني ، آنها قدرتشان خيلي زياد خواهد شد.
حجم معنوي عمل در اخلاص عمل
آن چيزي كه حجم عمل را زياد مي كند، ولو حجم ماديش كم است ، آن "لله " بودن واخلاص است . يك عمل ممكن است به حسب حجم ماديش بسيار كم باشد، لكن به حسب معنا از همه اعمال ، يا از اكثر اعمال ، حجم معنويش زيادتر باشد. "لااله الاالله " يك عبارت چند كلمه اي است ؛ لكن عظمتش از تمام اذكار، يا اكثر اذكار، زيادتر و حجم معنويش از همه بيشتر است . افعال وقتي كه "اخلاص " همراهش باشد [حجم معنوي پيدامي كند] "اخلاص " به منزله روح عمل است . همان طوري كه انسان به اين حجم مادي انسان نيست ، اين حجم مادي را ساير حيوانات بسياري از حيوانات ، هم اين حجم رابيشتر از انسان دارند. آنكه اسباب امتياز انسان است از ساير حيوانات آن جهت معنويت انسان است ؛ آن جهت روح انسان است ، روح مهذب . روحي كه تربيت شده باشد به تربيتهاي الهي ، آن ارزش انسان را زياد مي كند، و حجم معنوي را بالا مي برد. كوشش كنيد كه آن حجم زياد بشود.
تلاش در ازدياد معنويت عمل
كوشش كنيد كه معنوياتتان بر ماديات غلبه كند در خلال تحصيل ، در خلال زحمت كشيدن ، در تحصيل علوم . خداوند همه شما را موفق كند. كوشش كنيد كه مهذب باشيد،عمل كنيد به آن چيزي كه شما را به او دعوت كردند. اخلاقتان را، آدابتان را، معنوياتتانرا تقويت كنيد به طوري كه يك انساني باشيد كه وقتي كه همه عالم را مي بينيد، همه راسعادتشان را بخواهيد. يك انساني باشيد كه به همه عالم محبت داشته باشيد. پيغمبر اكرم اين طور بوده كه حتي كفار را هم وقتي كه ملاحظه مي فرمود كه اينها مسلم نمي شوند،غصه مي خورد براي آنها كه چرا بايد اينها مسلم نشوند و بعد به آن شقاوتها و به آن عذابها برسند.
كوشش كنيد كه با خواهران خودتان ، با برادران خودتان ، با محبت باشيد؛ علاقه مندباشيد. كوشش كنيد كه احكام اسلام را به پيش ببريد. كوشش كنيد كه اين نهضت را همه باهم اين نهضت را به پيش ببريد كه اگر اين نهضت به آخر برسد - ان شاءالله - و موفق بشويم و بشويد كه اسلام در ايران تحقق پيدا بكند و مملكت ايران از آن گرفتاريهايي كه تا حالاداشت بيرون برود، و يك مملكت اسلامي به تمام معنا بشود، اين معنا الگو خواهد شد ازبراي ممالك اسلامي ديگر؛ بلكه براي همه ممالك . كوشش كنيد كه اين نهضت راتقويت كنيد، و ان شاءالله به آخر برسانيد، تمام احكام اسلام زنده بشود. عصر عصري باشد كه احكام اسلام تجديد و زنده بشود با كوشش شماها.
خداوند همه شماها را حفظ كند و سلامت باشيد؛ سعادتمند باشيد؛ به علم و تقوي آراسته بشويد. والسلام عليكم و رحمه الله .
پانویس :
بزرگتر کوچکتر